Chuyện gì đang xảy ra với bóng đá Brazil?

• Brazil chia tay sớm Copa America 2016, HLV Dunga chối bỏ trách nhiệm
• Cận cảnh bàn thắng oan nghiệt đã loại Brazil khỏi Copa America 2016
• Tin nóng chuyển nhượng hè 2016 ngày 13/6: M.U theo đuổi tài năng trẻ Brazil

Bị loại một cách đầy nhục nhã ở ba giải đấu lớn liên tiếp, nhiều người thắc mắc liệu điều gì đang thực sự xảy ra với Brazil, đội tuyển từng năm lần vô địch thế giới.

Nhục mãi rồi cũng quen

Không biết đã bao lâu rồi người ta không còn nhắc đến ĐT Brazil như là một ứng cử viên số 1 ở mỗi giải đấu họ tham gia. Lần cuối cùng họ giành một danh hiệu lớn đã là năm 2002. Với thứ bóng đá nghệ sỹ và những ảo thuật gia như Ronaldo hay Ronaldinho... Brazil không gặp quá nhiều khó khăn để đi đến trận chung kết và đánh bại người Đức một cách đầy thuyết phục.

Thế nhưng không ai sống mãi được với quá khứ. Bóng đá hiện đại thay đổi quá nhanh khi sự thực dụng và khoa học của người Châu Âu lên ngôi. Trong khi đó, Brazil vẫn chậm chạp trong việc chuyển mình. Không có một định hướng hay quy hoạch cụ thể nào được đưa ra để thay đổi cho phù hợp với thời cuộc. Bóng đá xứ Samba vẫn dựa nhiều vào những hình mẫu kiểu “tài năng thiên bẩm” trưởng thành từ bóng đá đường phố, chơi tốt trong nước và sau đó xuất khẩu sang Châu Âu như trường hợp của Neymar.

Điều này dẫn đến kết quả đội tuyển bóng đá Brazil ngày càng cạn kiệt nhân tài do không có những “cỗ máy” sản xuất và một hệ thống rèn rũa những viên ngọc thô thành hình. Người Brazil không thể thắng mãi bằng cái thứ vũ khí họ tin là sinh ra đã có trong máu của mình. Và rồi Brazil dần trượt dốc. Thất bại lịch sử 1-7 ở bán kết World Cup 2014 trên chính quê hương trước người Đức là nỗi nhục họ không bao giờ có thể quên. Đó là cái tát đau nhất kể từ sau khi Brazil từ vị thế ứng viên số một ở các giải đấu lớn, lần lượt sa sút dần ở World Cup 2006 rồi 2010.

Sau "thảm họa” đó, những nhà làm bóng đá ở đất nước Nam Mỹ này vẫn chưa tỉnh ngộ. Họ tiếp tục với cách làm tạm bợ khi cố mời lại Carlos Dunga để mong níu giữ thêm chút thành công.

Thế nhưng, cựu đội trưởng Brazil vô địch World Cup năm 1994 cũng không thể làm gì hơn. Ông từng bị chỉ trích khi rũ bỏ hình ảnh nghệ sỹ của Selecao để thay thế bằng thứ bóng đá thực dụng nhưng cũng thành công khi đưa ĐTQG Brazil tiến gần lại với đẳng cấp của những đội bóng hàng đầu Châu Âu. Thế nhưng lần này Dunga đã thật sự hết phép, bởi ngoài Neymar, Brazil làm gì còn những ngôi sao lớn cho ông sử dụng.

Sẽ là hơi oan uổng cho Brazil nếu đánh giá họ qua Copa America Centenario lần này bởi ngay từ đầu Selecao đã xác định đây không phải mục tiêu chính. Thể diện của người Brazil đặt ở Olympic Rio 2016 sắp tới trên quê nhà với mục tiêu số một là giành HCV nên họ đã cất đi những ngôi sao sáng nhất, trong đó có Neymar. Thế nhưng chẳng có lời nào biện hộ được cho việc họ bị loại ở một bảng đấu chỉ gồm Peru, Ecuador và Haiti.

Người ta phẫn nộ thay cho thầy trò Dunga khi bàn thắng ma được ghi bằng tay của Manuel Ruidiaz bên phía Peru khiến ĐT Brazil bị loại khỏi Copa America 2016. Thế nhưng người trong cuộc lại tự thấy chính họ mới xứng đáng bị loại. Trình diễn bộ mặt bạc nhược, bỏ lỡ hàng tá cơ hội, Brazil có đi tiếp thì cũng sớm “về vườn” trước những đối thủ như Argentina hay Chile.

“Dường như bóng đã chạm tay. Các trọng tài đã thảo luận và quyết định không chạm tay, thì chúng ta phải chấp nhận. Không thể lấy đó làm lý do để buồn. Thật không may vì chúng tôi bị loại. Nhưng bóng đá là vậy, chúng tôi đã phải trả giá cho những cơ hội bị phung phí trước Peru, trong trận đấu mà 1 điểm là đủ vào tứ kết”, trung vệ đội trưởng Miranda thẳng thắn thừa nhận.

Đã đến lúc thay đổi

Hơn 12 giờ sau khi bị Brazil bị loại khỏi Copa America năm nay, Chủ tịch LĐBĐ Brazil (CBF) là ông Del Nero có cuộc gặp riêng với HLV Carlos Dunga để bàn về tương lai của chiến lược gia này và kết quả cựu tiền vệ phòng ngự lừng danh lần thứ 2 bị sa thải. Theo tin từ giới truyền thông xứ sở Samba, HLV hiện tại của Corinthians là Tite sẽ tiếp quản chiếc ghế nóng mà Dunga để lại. Ông Tite sau đó cũng đánh tiếng rằng ông sẵn sàng nhận công việc này nếu được toàn quyền lựa chọn các trợ lý.

Sau ngần ấy thất bại, người Brazil vẫn chọn cách “chối quanh” bằng việc thay tướng chứ không muốn nhìn vào nền móng và thực hiện một cuộc cách mạng. Hai năm sau trận bán kết lấy đi biết bao nước mắt của người Brazil ở World Cup 2014, giới thượng tầng CBF vẫn chẳng có gì thay đổi.

Cựu chủ tịch Jose Maria Marin dính vào cáo buộc tham nhũng cùng 9 cá nhân khác và hiện giờ đang bị FBI điều tra. Ít tháng sau, người kế nhiệm ông là Marco Polo Del Nero cũng tiếp tục bị cơ quan điều tra Mỹ gõ cửa vì những lí do tương tự. “Thượng bất chính, hạ tắc loạn”, câu nói này có lẽ đúng với bóng đá Brazil thời điểm hiện tại.

Từ bao giờ một quốc gia không thiếu những tài năng bóng đá hàng đầu thế giới lại có những cầu thủ đang thi đấu ở... Trung Quốc trong thành phần ĐTQG Brazil? Một tài khoản trên diễn đàn nổi tiếng Reddit đã bình luận đầy bực tức khi nghe tin Brazil sắp thay HLV rằng việc đầu tiên thuyền trưởng mới của Selecao cần làm là “đuổi hết đám cầu thủ rác rưởi đang chơi ở giải Trung Quốc khỏi đội tuyển”. Nhẹ nhàng hơn, một tài khoản khác nhắn nhủ rằng các cầu thủ nên hiểu cánh cửa ĐTQG sẽ đóng lại nếu họ quyết định đến Châu Á chơi bóng.

Một vấn đề khác chính là tính định hướng của nền bóng đá Brazil. Tại mỗi quốc gia, luôn có một siêu sao được lấy ra làm thần tượng quốc dân để tất cả cùng hướng tới. Với Bồ Đào Nha và Argentina nói riêng hay nhiều nước trên thế giới nói chung, đó là Cristiano Ronaldo và Lionel Messi. Thế nhưng với Brazil, đó lại là Neymar. Cầu thủ được mệnh danh là “Pele mới” với tài năng chơi bóng trời phú là con cưng của giới truyền thông cũng như người dân Brazil.

Tiếc thay, trái với hình ảnh nỗ lực luyện tập và phấn đấu trong sự nghiệp của những ngôi sao kia, thứ gắn liền với hình ảnh của Neymar chỉ là cậu bé có tài nhưng hư hỏng với hàng loạt scandal và thái độ xấc xược. Carlos Dunga dường như đã phạm phải sai lầm quá lớn khi quyết định tước băng đội trưởng và ngoảnh mặt với một trung vệ mẫu mực như Thiago Silva để đặt niềm tin vào gã trai sốc nổi như Neymar. Để rồi lúc ông cùng đội tuyển cúi đầu ra về trong tủi hổ ở Copa America năm nay, tiền đạo của Barcelona còn đang bận ăn chơi và chụp ảnh tự sướng cùng Justin Bieber.

Đã đến lúc Brazil cần đánh thức người khổng lồ ngủ say trong suốt những năm vừa qua và thực hiện một cuộc cải tổ trên diện rộng. Họ không thể mãi ỷ lại vào suy nghĩ cũ kỹ về thứ gọi là tài năng thiên bẩm mà cần học hỏi cách làm bóng đá bài bản của người Châu Âu để lấy lại vị thế vốn có của mình. Người Brazil vốn rất yêu bóng đá và các quan chức lẫn cầu thủ nên thể hiện sao cho xứng với tình yêu đó.

Tường Minh