Các đơn vị cung cấp truyền hình trả tiền ở Việt Nam tiếp sóng giải đấu AFF Cup 2018 trên hệ thống truyền hình Trả tiền mà không được sự đồng ý của Next Media có thể sẽ bị đơn vị này khởi kiện vì đã xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.
Ngày 4/10, Công ty Cổ phần giải pháp truyền hình Thế Hệ Mới (Next Media) bất ngờ công bố sở hữu gói bản quyền truyền thông giải đấu AFF Cup 2018. Cụ thể, theo Chứng thư cấp quyền và Hợp đồng cấp quyền phát sóng ngày 02/10/2018 giữa Next Media và Lagardere Sports (Chủ sở hữu quyền phát sóng giải đấu AFF Cup 2018), Next Media được độc quyền phát sóng và cấp phép lại toàn bộ các trận đấu từ giải đấu này với bình luận bằng mọi ngôn ngữ địa phương tại Việt Nam trong lãnh thổ Việt Nam, trên nền tảng trả tiền, bằng các phương tiện truyền dẫn sau đây: Truyền dẫn vệ tinh; Truyền dẫn cáp; IPTV; Radio; Internet; và Mạng di động.
Sự kiện một đơn vị tư nhân ở Việt Nam mua được bản quyền AFF Cup 2018 đã khiến dư luận quan tâm bởi trước đó VTV chính thức thông báo về việc được đối tác nước ngoài là Lagardere Sports cấp phép quyền sản xuất, khai thác, sử dụng độc quyền trên kênh truyền hình mặt đất miễn phí của VTV về giải AFF Cup 2018. VTV không độc quyền khai thác tư liệu để sản xuất chương trình bên lề và tin tức cũng như không được quyền cấp lại quyền cho đơn vị thứ ba.
Với việc công bố sở hữu gói bản quyền của Next Media, sau VTV, đây là đơn vị thứ hai tại Việt Nam có bản quyền AFF Cup 2018. Kỳ thực sẽ có hàng triệu người hâm mộ bị thiệt thòi vì không thể xem được AFF Cup 2018 nếu chỉ trông chờ vào VTV. Nói dễ hiểu, hàng triệu thuê bao xem truyền hình trả tiền trên các đơn vị truyền hình cab, truyền hình vệ tinh như K+, VTVCab, VTC, FPT, SCTV, HTV... sẽ không thể xem được AFF Cup 2018, cho dù vẫn có các kênh quảng bá của VTV như VTV6, VTV9. Ðiều này đồng nghĩa, VTV sẽ "mất điểm" khá nhiều chỉ vì mua gói phát sóng mà theo giới kinh doanh truyền hình trả tiền, chỉ đạt 30% tiêu chuẩn. Ngược lại, Next Media tuy đi sau VTV nhưng lại mang đến gói bản quyền bao gồm: Độc quyền và được phép phân phối lại trên Trả tiền gồm truyền hình cáp, truyền hình kỹ thuật số vệ tinh, IPTV (truyền hình trên internet), OTT (truyền hình di động), mạng xã hội, các mạng di động, phát thanh.
Đặc biệt, Next Media còn mua cả bản quyền AFF Cup 2018 gói phát sóng công cộng. Theo đó, bất kỳ đơn vị hay doanh nghiệp nào muốn phục vụ khán giả xem bóng đá qua màn hình lớn đặt ở sân vận động, trung tâm thể thao, bến tàu xe... sẽ liên hệ với Next Media để được cấp quyền trình chiếu giải đấu lớn nhất Đông Nam Á. Theo các chuyên gia trong lĩnh vực truyền hình, nước cờ của Next Media đã phá vỡ thế độc quyền của đài truyền hình quốc gia, chính thức mở ra những cuộc đua tranh bản quyền phát sóng các giải đấu trong tương lai.
Việc phân chia hai gói bản quyền có vẻ rất rõ ràng, thế nhưng, thực tế lại đang có nguy cơ dẫn đến tranh chấp do vi phạm bản quyền của Next Media trên truyền hình trả tiền (Pay). Việc lo ngại trên là có cơ sở bởi trước đó ông Nguyễn Hà Nam, Trưởng Ban thư ký biên tập của VTV phát biểu trên báo chí đã khẳng định: VTV sẽ phát sóng AFF Cup 2018 trên kênh VTV6, những hệ thống truyền hình trả tiền đang có sẵn kênh VTV6 cũng được phép phát, bởi vì truyền hình trả tiền cũng là một hệ thống truyền dẫn của VTV6. Chỉ những hệ thống truyền hình trả tiền nào chưa có kênh VTV6 thì mới không được phát AFF Cup 2018. Thậm chí ngày 31/10/2018, Trung tâm Quảng cáo và Dịch vụ truyền hình thuộc VTV còn có văn bản gửi khách hàng mà trong đó có những nội dung xâm phạm đến phạm vi độc quyền của Next Media về giải đấu AFF Cup 2018 trên lãnh thổ Việt Nam.
Trước diễn biến không ngờ này, Next Media đã tung chứng cứ mới chấm dứt việc tranh cãi về tranh chấp, chồng lấn bản quyền AFF Cup 2018. Luật sư Nguyễn Đăng Bình, Giám đốc Công ty Luật Đăng Bình - đại diện phát ngôn cho Next Media đối với các vấn đề pháp lý liên quan đến bản quyền AFF Cup 2018 thuộc phạm vi bản quyền của Next Media khẳng định bất kỳ đơn vị cung cấp truyền hình trả tiền ở Việt Nam tiếp sóng giải đấu AFF Cup 2018 mà không được sự cho phép của Next Media là xâm phạm bản quyền mà Next Media sở hữu.
Luật sư Nguyễn Đăng Bình cho biết, để tránh những hiểu lầm đáng tiếc đã và đang xảy ra, ngày 1/11/2018, Lagardere Sports có Thư Xác Nhận nêu rõ: “Về giải đấu AFF Cup 2018, bất kỳ sự truyền dẫn và/hoặc phát sóng nào của Chương trình Phát sóng, trong Lãnh thổ, trên nền tảng Trả tiền phải được cấp phép bởi Next Media”.
Lagardere Sports cũng đã giải thích rõ ràng rằng: “Để tránh nghi ngờ, “Trả tiền” sẽ không bao gồm “Nền tảng Miễn phí qua các Phương tiện Truyền dẫn” (Truyền dẫn Vệ tinh, Truyền dẫn cáp, IPTV, Phát thanh, Internet và Mạng di động). “Miễn phí” nghĩa là việc cung cấp chương trình cho người xem mà họ không phải trả tiền cho bất kỳ loại phí hoặc khoản thanh toán nào, ngoại trừ các loại phí cấp phép theo quy định của pháp luật cho quyền cài đặt và/hoặc sử dụng thiết bị để thu nhận chương trình đó và phí truy cập nền tảng “cấp cơ bản” (phí truy cập nền tảng cấp cơ bản là loại phí phải trả không phải để đăng ký thuê bao mà là khoản phí tối thiểu phải trả bởi người xem của nền tảng đó, để nhận và/hoặc sử dụng thiết bị tối thiểu cần thiết để truy cập nền tảng), miễn phí nghĩa là các chương trình trên nền tảng này được tiếp nhận bởi các thiết bị thu phát sóng thông thường có sẵn cho người xem mà không phải chi trả cho bất kỳ nền tảng trả tiền nào (trừ chi phí sử dụng thiết bị) bao gồm không giới hạn các loại phí và chi phí thuê bao, và/hoặc đăng ký hợp đồng thuê bao trên các nền tảng trả tiền này”.
“Căn cứ vào Chứng thư và Thư Xác Nhận từ đơn vị nắm bản quyền toàn cầu là Lagardere Sports thì các dịch vụ truyền hình trả tiền ở Việt Nam tiếp sóng giải đấu AFF Suzuki Cup 2018 đều phải chịu sự điều tiết của Next Media vì Next Media độc quyền. Điều đó là quá rõ ràng chứ không phải có sự chồng lấn về bản quyền”, LS Nguyễn Đăng Bình khẳng định.
Như vậy, với chứng cứ mới do Next Media tung ra thì nếu dịch vụ truyền hình trả tiền nào tiếp sóng giải đấu AFF Cup 2018 mà không được sự chấp thuận của Next Media là vi phạm pháp luật. Cho nên những hệ thống truyền hình trả tiền đang có sẵn kênh VTV6 cũng không được phép phát giải đấu AFF Cup 2018 nếu không được sự chấp thuận của Next Media. Chúng ta nhớ lại, VTV6 đã từng bị bình luận viên Vũ Quang Huy nhắc nhở trực tiếp trên sóng truyền hình và sau đó bị VTC cắt sóng trận đấu giữa U23 Việt Nam – U23 Bahrain tại vòng 1/8 môn bóng đá nam ASIAD 18 tối 23.8.2018 do không tuân thủ quy định tiếp sóng, vi phạm bản quyền của VOV.
Theo giới am tường về truyền hình, để tránh phiền phức và rủi ro xảy ra cho chính mình và khách hàng quảng cáo, thiết nghĩ các hệ thống truyền hình trả tiền muốn phát sóng AFF Cup 2018 buộc phải lựa chọn Next Media để tiếp phát VTVCab hoặc VTC3 đồng thời đóng VTV6.
Trao đổi với phóng viên, Luật sư Phan Vũ Tuấn, Phó Chủ tịch Hội Sở hữu Trí tuệ TP.HCM cho biết, theo quy định của Luật Sở hữu trí tuệ thì tổ chức, cá nhân có hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của tổ chức, cá nhân khác thì tùy theo tính chất, mức độ xâm phạm có thể bị xử lý bằng biện pháp dân sự (kiện đòi bồi thường thiệt hại), hành chính hoặc hình sự.
Được biết Lavifood là doanh nghiệp đã tài trợ cho Next Media mua bản quyền truyền thông giải đấu AFF Cup 2018. Sau đó Next Media đã ký hợp đồng với Công ty TNHH Thương mại - Dịch vụ Green Lotus để khai thác và giám sát việc khai thác bản quyền giải đấu AFF Cup 2018. Liên doanh Next Media - Green Lotus đã thuê hai hãng luật để bảo vệ bản quyền cho mình, đó là Văn phòng luật Phan Law Vietnam và Công ty Luật Đăng Bình. Trong đó Phan Law Vietnam là hãng luật đang phối hợp với các đơn vị sở hữu bản quyền xử lý những hành vi xâm phạm bản quyền phát sóng ở cúp Champions League, Europa League, giải Ngoại hạng Anh… nên có nhiều kinh nghiệm trong xử lý vấn đề này.
CÔNG LÝ