Bồ Đào Nha tiến vào chung kết Euro 2016 với rất nhiều may mắn và lối chơi thực dụng đến tàn nhẫn. Đó chính là hình ảnh phản chiếu của HLV Fernando Santos.
Bóng đá chỉ là thứ yếu.
Trước thềm trận chung kết Euro 2016, báo chí đã tốn nhiều giấy mực để nói về cầu thủ hai đội, từ những cuộc so tài trên sân bóng hay những câu chuyện bên lề. Tất cả đều được khai thác một cách tối đa để dựng nên một tấm phông màn hoành tráng cho trận thư hùng quan trọng nhất. Bên trong đó, toàn bộ cầu thủ và ban huấn luyện của Bồ Đào Nha cũng như Pháp đều đang rất căng thẳng và hồi hộp ngóng chờ cuộc đại chiến..
Ở một góc nào đó, HLV Fernando Santos đang ngồi lặng lẽ với một thái độ khá bình thản. Không giống những chiến lược gia khác, bóng đá với Fernando Santos cũng như một việc làm công ăn lương bình thường nên ông chẳng quá sốt ruột. Nhìn lại sự nghiệp của cựu thuyền trưởng Porto, người ta cũng nhận thấy rất nhiều lần ông có những quan điểm cũng như phát biểu được xem là “lạ đời” về môn thể thao mình đang gắn bó..
Trong những năm cuối sự nghiệp chơi bóng, Santos đã kịp tính chuyện tương lai lâu dài khi đi học bằng kỹ sư điện tử và viễn thông. Không giống như những đồng nghiệp khác, ông không chỉ làm công tác huấn luyện sau khi giải nghệ mà còn luôn kiêm thêm những nghề tay trái. Nếu như HLV của Iceland nổi tiếng với nghề nha sỹ thì Fernando Santos cũng là Giám đốc bộ phận kỹ thuật của khách sạn. Năm 1977, khi đang huấn luyện CLB Estoril ở giải hạng hai Bồ Đào Nha, chiến lược gia này cũng song song công tác ở khách sạn Palacio, một trong những nơi nghỉ dưỡng lộng lẫy bậc nhất đất nước của ông.
.
Năm 1987, ông nhận lời làm việc trong đội ngũ huấn luyện của người con trai đỡ đầu tên Antonio Fidalgo và đó là sự khởi đầu cho việc bước lên một đẳng cấp cao hơn. Fernando Santos vẫn tiếp tục chăm lo công tác kỹ thuật cho khách sạn Palacio đến khi ông nhận lời dẫn dắt Porto. Vị HLV của những CLB hạng hai ngày nào giờ đây có được tấm vé đến với đội bóng danh tiếng bậc nhất Bồ Đào Nha. Thế nhưng, điều này cũng đồng nghĩa với việc ông phải nói lời chia tay với công việc trong mơ của mình bởi không thể có “nghề tay trái” ở môi trường bóng đá đỉnh cao..
“Tôi vẫn còn cảm thấy rất lưu luyến khách sạn. Đôi khi tôi chỉ muốn gọi điện để hỏi xem tình hình của họ ra sao. Giấc mơ của cuộc đời tôi là trở thành kỹ sư, không phải bóng đá”, Fernando Santos trả lời với tờ Sol của Bồ Đào Nha..
Fernando Santos có yêu bóng đá, nhưng với ông nó không phải là tất cả. Chúng ta từng được nghe kể về hình ảnh những HLV “cuồng” nghề đến mức ăn ngủ cũng nghĩ về bóng đá như Pep Guardiola hay Jose Mourinho. Họ chắc chắn có thể vươn để đỉnh cao nghề nghiệp của mình còn Santos mãi chỉ bị xem là “làng nhàng”, nhưng ông bận tâm đến những giá trị khác hơn.
.
Trong một cuộc trả lời phỏng vấn mới nhất, khi được hỏi "Ông muốn được nhớ đến sau này với hình ảnh như thế nào?" thì Santos đáp: "Tôi muốn được nhớ đến như là một người cha tốt, một người con hiếu thảo, một người chồng tốt và một người bạn tốt. Về bóng đá ấy hả?- Chả quan trọng. Bóng đá chả có ý nghĩa gì hết nếu so sánh với tình cha con hay tình bạn. Chẳng gì cả"..
Người không cần trái tim.
Kể từ đầu hành trình Euro 2016 đến nay, Bồ Đào Nha của Fernando Santos lập nên một kỷ lục ít ai muốn nhận khi không thẳng nổi một trận nào sau 90 phút chính thức mà vẫn vào tới bán kết. Họ bỉ chỉ trích rất nhiều từ đầu giải vì lối chơi thiếu đẹp mắt và đôi khi còn rất bạc nhược như khi gặp những Hungary, Áo hay Iceland ở bảng F. Tuy nhiên, đó chưa thấm vào đâu so với quãng thời gian trước đây trong sự nghiệp của HLV Santos..
Sau khi rời Porto, chiến lược gia 61 tuổi này chuyển ngay sang dẫn dắt Benfia, kình địch lớn nhất của đội bóng cũ. Ông phải nhận sự thù ghét đến từ chính những CĐV ruột ngày nào. Từ “kẻ phản bội” có lẽ là thích hợp nhất với Fernando Santos vào thời điểm đó. Chỉ có điều, ông cũng chẳng hề bận tâm tới chuyện này.
.
Đối với tôi, một HLV không cần có trái tim. Cảm xúc là một thứ rất vô nghĩa. Điều quan trọng là bạn phải hoàn thành công việc được giao của mình Fernando Santos |
Đó là tư tưởng thực dụng đã đi theo Fernando Santos trong suốt hành trình huấn luyện cho tới thành công ở Euro 2016 hiện tại. Ông cũng bị chê cười rất nhiều vì tính cách cố chấp và có phần bảo thủ của mình. Nhưng Santos chỉ thản nhiên đáp lại rằng: “Với chúng tôi, đặc biệt hay không không quan trọng. Đôi khi bạn chơi rất bình thường nhưng lại thắng. Cũng có lúc bạn chơi rất hay mà lại thua”.
.
| Fernando Santos còn từng hút thuốc ngay trên sân bóng |
Thật vậy, những lời chỉ trích chưa bao giờ ảnh hưởng được đến HLV Santos. Ông này từng bị nhắc nhở rất nhiều vì thói quen hút thuốc trong quãng thời gian dẫn dắt ĐT Hy Lạp. Tuy nhiên, Santos chỉ đáp lại một cách thách thức rằng “Tôi thích thì hút mà không thích thì sẽ bỏ”..
Vào năm 2001, Fernando Santos khi ấy đang dẫn dắt AEK Athens cũng được dịp trở thành trò cười cho giới truyền thông Hy Lạp. Thời điểm đó, ông mới nhậm chức ở đội bóng này và muốn thiết lập những luật lệ cũng như thói quen mới. Một trong số đó là tổ chức buổi tập vào lúc 8 giờ sáng để các cầu thủ có thể trạng tốt hơn, được hít thở không khí trong lành hơn và nhiệt độ dễ chịu hơn.
.
| Giờ đây ngôi sao hàng đầu thế giới như Ronaldo cũng phải nghe lời ông |
Tuy nhiên, ngay lập tức nhóm cầu thủ đội một đã phản đối điều này với lí do... tắc đường. Họ cho rằng với tình hình giao thông giờ cao điểm thì có mặt ở sân tập đúng 8 giờ là nhiệm vụ bất khả thi. Đáp lại những ý kiến đó, Santos thậm chí còn bắt toàn đội tập trung từ 7 giờ sáng và phải nhận vô số những lời chỉ trích.
.
Giờ đây, sau 15 năm thì có đến 12 cầu thủ cũ trong đội hình AEK Athens ngày nào đang phải chật vật làm những công việc khác nhau ở Hy Lạp để mưu sinh do đại khủng hoảng của đất nước này. Trong khi ấy, Fernando Santos đang dẫn dắt ĐT Bồ Đào Nha, nơi mà chẳng có học trò nào phản đối ý kiến của ông, chinh phục nốt giấc mơ dang dở kể từ Euro 2004. Nếu Seleccao đăng quang, đó sẽ là sự tri ân ngọt ngào cho niềm tin và thứ triết lý bóng đá mà HLV cá tính này luôn tin tưởng..
Tường Minh