Ít cầu thủ nào sở hữu một bảng CV sánh được với Xabi Alonso. Anh không chỉ giành được hàng loạt danh hiệu ở 3 trong số những CLB lớn nhất châu Âu - Liverpool, Real Madrid và Bayern Munich - mà còn là một trụ cột nơi trung tuyến trong kỷ nguyên vàng son của đội tuyển quốc gia Tây Ban Nha, cùng họ giành 1 chức vô địch World Cup và 2 lần chinh phục Euro.
Alonso từng được dẫn dắt bởi những vị HLV hàng đầu của thế kỷ này: Pep Guardiola, Carlo Ancelotti, José Mourinho và Rafa Benítez. Tất cả mọi người đều thích thi đấu cùng anh: Cựu đội trưởng Steven Gerrard của Liverpool từng gọi anh là một cầu thủ đậm chất “hoàng tộc” và là “tiền vệ trung tâm xuất sắc nhất mà tôi từng sát cánh”.
Giờ đây, chưa đầy 3 năm kể từ khi bắt đầu sự nghiệp huấn luyện trong thế giới bóng đá đỉnh cao, Alonso đã nói lời chia tay với Bayer Leverkusen để trở lại Real Madrid - công việc chịu nhiều áp lực nhất trong giới túc cầu. Cựu tiền vệ lừng lẫy người Tây Ban Nha từ giã Die Schwarzroten sau khi đã tạo nên một dấu ấn vĩ đại bằng cách giúp CLB này giành chức vô địch Bundesliga 2023/24 mà không để thua một trận nào, với một thứ bóng đá đầy cuốn hút, cường độ cao và cực kỳ hiệu quả. Nói cách khác, anh hoàn toàn xứng đáng với chiếc ghế thuyền trưởng của Los Blancos.
“Xabi là một trong những vị HLV xuất sắc nhất mà tôi từng làm việc cùng,” tiền đạo người Tây Ban Nha Borja Iglesias - một thành viên trong đoàn quân Leverkusen đã lật đổ sự thống trị của Bayern Munich để chinh phục Bundesliga 2023/24 - chia sẻ với ESPN. Đó cũng là cảm nhận của những người từng làm việc cùng Alonso trong sự nghiệp huấn luyện tuy chưa bắt đầu được bao lâu nhưng đã rất thành công của người đàn ông này, cho thấy lý do vì sao anh lại có thể vươn lên hàng ngũ những nhà cầm quân hàng đầu thế giới nhanh đến vậy.
TỪ TIỀN VỆ ĐẲNG CẤP THẾ GIỚI ĐẾN “TÀI NĂNG TRẺ” CỦA GIỚI HUẤN LUYỆN
Khi Rafa Benítez tiếp quản Liverpool vào mùa hè năm 2004 - sau khi giành chức vô địch La Liga thứ hai trong sự nghiệp cầm quân cùng Valencia - một trong những bản hợp đồng đầu tiên mà ông thực hiện chính là chiêu mộ Xabi Alonso từ Real Sociedad với mức phí chuyển nhượng 10,5 triệu bảng. Chín tháng sau, tiền vệ này đã ghi bàn trong trận chung kết Champions League, góp công lớn giúp The Reds được nâng cao chiếc cúp danh giá nhất của bóng đá châu Âu.
“Thường thì trong đội bóng của bạn sẽ có vài cầu thủ mà bạn có thể dễ dàng nhìn thấy tố chất trở thành HLV thông qua tư duy anh ta thể hiện,” Benítez kể với ESPN. “Xabi là một cầu thủ rất thông minh, và cậu ấy sẽ khiến bạn nghĩ ‘sau này cậu ta sẽ trở thành một HLV, chắc kèo luôn.’ Nhưng cậu ta có thể giỏi tới mức nào trong ngành này thì chẳng ai có thể đoán được cả.”
Luis García (hiện là một chuyên gia phân tích của ESPN) cũng đã gia nhập Liverpool cùng ngày với Alonso - một phần trong “làn sóng cách mạng Tây Ban Nha” mà Benítez mang tới CLB này. “Từ hồi đó cậu ấy đã hành xử như một ông HLV rồi,” García chia sẻ với ESPN. “Bạn có thể thấy cậu ấy thường xuyên chỉ đạo các đồng đội, đưa họ vào đúng vị trí, bảo họ phải làm gì.
“Cậu ấy là một cánh tay nối dài của HLV trưởng - không chỉ đối với Rafa Benítez mà còn cả Luis Aragonés (cựu HLV trưởng của ĐTQG Tây Ban Nha) nữa. Cậu ấy luôn có mặt ở đúng vị trí, luôn hiểu điều gì là cần thiết. Bạn sẽ tin chắc rằng: Nếu cậu ấy theo nghiệp huấn luyện thì chắc chắn cậu ấy sẽ trở thành một HLV tài ba. Cậu ấy có một cái đầu lạnh để xử lý nhiều kiểu tình huống khác nhau, có kinh nghiệm quần đùi áo số, từng học hỏi từ những người đội trưởng giỏi nhất và những nhà cầm quân xuất sắc nhất.”
Xabi Alonso giành chức vô địch Euro 2008 |
Sau khi giải nghệ vào năm 2017, Alonso đã không mất nhiều thời gian để bước chân vào con đường cầm quân. Tháng 4/2018, anh bắt đầu quá trình học hành để lấy các chứng chỉ A và B chuẩn UEFA, trải qua 6 tuần đào tạo chuyên sâu tại trụ sở Liên Đoàn Bóng đá Tây Ban Nha (RFEF), trong một lớp học toàn sao với những cái tên như Xavi Hernández - HLV trưởng tương lai của Barcelona - và Raúl González - HLV trưởng của đội dự bị Real Madrid.
Cuối năm đó, Alonso đã nhận được công việc huấn luyện đầu tiên. Từ xưa tới nay đã có nhiều cựu danh thủ nhanh chóng được đưa vào vị trí thuyền trưởng tại các CLB lớn - và thường là quá sớm, khi còn chưa chuẩn bị tốt cho trọng trách này để rồi sau đó phải hứng chịu những hậu quả tai hại. Nhưng Alonso thì không như vậy. Nhiệm vụ đầu tiên của anh là dẫn dắt đội Infantil A (U14) của Real Madrid. Trong số những người học trò đã làm việc cùng anh trong mùa giải 2018/19 ấy, có 2 người - Jacobo Ramón và Chema Andrés - đã được đôn lên đội một Los Blancos ở mùa giải này. Ramón thậm chí còn ghi bàn thắng quyết định mang về chiến thắng cho Madrid trước Mallorca ngay trong lần đá chính đầu tiên của mình ở La Liga, góp phần trì hoãn lễ ăn mừng chức vô địch của Barcelona. Ngoài ra còn có Álex Jiménez đang gây ấn tượng ở AC Milan.
“Đó là những bước đi đúng đắn,” García nói. “Đây chính là một nét đặc trưng của Xabi. Cậu ấy không bao giờ vội vàng trong sự nghiệp của mình cả… Cậu ấy là Xabi Alonso cơ mà. Tôi tin chắc là đã có rất nhiều đội bóng sẵn sàng rước cậu ấy về làm thuyền trưởng, nhưng cậu ấy đã quyết định bắt đầu hành nghề ở học viện Real Madrid trước, rồi sau đó tới học viện Real Sociedad: Những nơi mà cậu ấy hiểu rõ, có thể kiểm soát, có thể tự quyết định hướng đi và được quyền mắc sai lầm.”
Alonso sinh ra ở Tolosa, một thị trấn thuộc xứ Basque, không xa San Sebastián. Anh bắt đầu sự nghiệp cầu thủ ở Real Sociedad, từng giúp đội bóng này về nhì ở LaLiga trước khi chuyển tới Liverpool vào năm 2004. Sau khi rời học viện Valdebebas của Madrid, điểm đến tiếp theo của cựu danh thủ người Tây Ban Nha là trở lại La Real để dẫn dắt đội dự bị Sanse của họ vào tháng 6/2019.
Khi Alonso đến, hậu vệ phải Álex Petxarroman là một trong các thành viên của đội. “Ông ấy luôn là một thần tượng ở La Real,” Petxarroman - hiện đang khoác áo Deportivo La Coruña ở giải hạng hai Tây Ban Nha - chia sẻ với ESPN. “Ấn tượng đầu tiên của tôi là: ‘Wow’. Một nhà vô địch thế giới, một nhà vô địch ở mọi đấu trường, sắp đến đây để huấn luyện mình. Có chút hồi hộp, không biết ông ấy sẽ là một HLV như thế nào đây. Nhưng sau khi ông ấy bắt tay vào việc, mọi chuyện đã trở nên rất dễ dàng.”
Tại Tây Ban Nha, các đội dự bị được thi đấu trong cùng chung một hệ thống giải với đội một của họ, nhưng sẽ không được thăng hạng lên chơi cùng cấp độ giải đấu. Trong mùa giải đầu tiên, Sanse đứng ở vị trí thứ 5 tại bảng đấu của mình ở giải Segunda B (giải hạng Ba Tây Ban Nha). Tới mùa 2020/21, họ đoạt ngôi vô địch và giành quyền thăng hạng lên chơi ở Segunda (giải hạng Hai) - đây là lần đầu tiên đội bóng này làm được điều đó sau 60 năm và là lần thứ hai trong lịch sử CLB.
Petxarroman đã đóng một vai trò quan trọng trong mùa giải ấy với tư cách đội trưởng. “Alonso rất gần