Lionel Messi là một cầu thủ như thế nào vào năm 2021? Sau mùa giải 2019/2020 trắng tay và trong bối cảnh được đồn đoán là đã hoàn toàn “tỉnh mộng”, Messi đã quyết định rút ngắn thời gian dành cho sự nghiệp của anh tại Catalonia – chỉ để đảo ngược quyết định đó vào vài ngày sau.
Và do đó, anh đã tiếp tục khoác áo đội chủ sân Camp Nou, đảm nhận một vai trò hơi khác dưới thời Ronald Koeman vào mùa giải 2020/2021 so với những gì bản thân từng thể hiện trước đó. Đầu tiên, Messi hiện đang nhận bóng ở cánh trái nhiều hơn bất kỳ thời điểm nào trong thập kỷ qua.
Hành lang phải của sân đấu vẫn thuộc về Messi, nhưng ở mùa giải này – về tổng thể, anh đang có khuynh hướng hoạt động bó vào trung lộ – tiền đạo người Argentina có thể tự do lướt sang cánh trái và phải theo ý muốn của mình.
Đây không phải là điểm mới mẻ duy nhất trong lối chơi của Messi mà chúng ta được chứng kiến ở mùa giải này. Vào đầu mùa giải 2020/2021, lần đầu tiên chúng ta được thấy gã “người ngoài hành tinh” mang áo số 10 của Barcelona trở thành một “người Trái Đất”.
Tình trạng sa sút phong độ diễn ra với mọi cầu thủ, nhưng khi bạn là Lionel Messi, điều đó thường có nghĩa là bạn kết thúc các cơ hội mà mình nhận được với một hiệu suất tương đồng với những con người bình thường khác, chứ không phải hàng loạt những cú sút ngoạn mục đa dạng mà chúng ta đều đã quen thuộc.
Lần đầu tiên trong sự nghiệp của Messi, chúng ta đã được chứng kiến một khoảng thời gian mà anh dứt điểm kém một cách … ổn định.
Việc chỉ ghi được vỏn vẹn 5 bàn thắng – không tính các quả penalty – từ 8,5 xG trước Giáng Sinh đồng nghĩa với chuyện Messi không chỉ dứt điểm kém, mà còn là cầu thủ có thành tích thực tế kém hơn dữ liệu kỳ vọng nhất so với phần còn lại tại La Liga.
Bạn sẽ được đồng cảm khi nghĩ rằng đó là sự kết thúc của một kỷ nguyên vĩ đại. Kết luận này đã được bày ra cho tất cả mọi người đều có thể thấy. Ở tuổi 33, đỉnh cao phong độ của Messi giờ đây đã trở thành dĩ vãng. Nhuệ khí của Barça hầu như chẳng thể giúp đỡ được gì cho chuyện này bởi sự chật vật trong việc thích nghi với thực tại dưới triều đại Koeman, Blaugrana chỉ đứng ở vị trí thứ năm trên bảng xếp hạng vào Giáng Sinh, kém đội đầu bảng Atlético Madrid đến 8 điểm.
Quyết định cho phép Messi có một kỳ nghỉ dài hơn thông thường ở Argentina mà ban lãnh đạo câu lạc bộ đưa ra giờ đây trông có vẻ là một bước đi rất khôn ngoan, nói một cách nhẹ nhàng là vậy. Thành tích 13 thắng, 2 hòa và 0 trận thua của Barcelona kể từ đó đã giúp họ thu hẹp khoảng cách với Atleti xuống chỉ còn 4 điểm khi còn 10 trận để chơi ở La Liga 2020/2021 và, không cần lo lắng nữa, Messi sau khi được nghỉ ngơi đã tìm lại được các “siêu năng lực” của anh. Anh đã quay trở lại với thành tích săn bàn gấp đôi dữ liệu “bàn thắng kỳ vọng” một lần nữa.
Có một sự phân cực rõ ràng giữa tỷ lệ chuyển hóa những cú sút thành bàn thắng của Messi trước Giáng Sinh là 6% và con số 26% được ghi nhận ở anh kể từ đó, một phần sự cải thiện này là nhờ vào những phẩm chất tuyệt vời nhất trong sự nghiệp cầu thủ của anh, và một phần là nhờ sự gia tăng về chất lượng tổng thể của các cơ hội (xG/cú sút) từ 12% lên 14%.
Cũng có những dấu hiệu cho thấy Messi đang đảm nhận nhiều trách nhiệm trong khâu triển khai bóng hơn bao giờ hết, đồng thời giảm bớt gánh nặng tạo cơ hội của các đồng đội hơn một chút. Thống kê kiến tạo kỳ vọng (xG assisted – xA) của anh từ các tình huống bóng sống đang ở mức thấp nhất trong 7 mùa giải, chúng vẫn đứng trên các đồng đội của tiền đạo người Argentina tại Barcelona nhưng, với việc có 4 đồng đội ở Blaugrana cũng đang được ghi nhận ít nhất 0,20 xA mỗi 90 phút, sự cách biệt đẳng cấp đã không còn quá lớn như trong các mùa giải trước.
Cũng đáng chú ý là anh đã trở nên “có chọn lọc hơn” với những pha dẫn bóng, cả về số lần thực hiện rê dắt bóng trung bình (6,3) và số lần rê dắt bóng thành công trung bình (4,0) đều đang ít hơn bất kỳ thời điểm nào trong sự nghiệp của anh.
Sự sụt giảm trong xA và dữ liệu rê dắt bóng của Messi đã được thay thế bằng sự gia tăng của khối lượng công việc sáng tạo trong giai đoạn đầu của các đợt tổ chức tấn công. Anh đang đưa bóng vào khu vực 1/3 cuối sân đối phương nhiều hơn bất kỳ thời điểm nào trước đây trong sự nghiệp (12,8 lần mỗi 90 phút), gánh vác trách nhiệm đảm bảo cho Barcelona có thể đưa bóng đến những vị trí tấn công lý tưởng, và cũng cho thấy sự gia tăng trong thống kê số đường chuyền “secondary key passes” của anh – một đường chuyền được tiếp nối bằng một keypass hoặc một pha kiến tạo.
Không một cầu thủ nào ở La Liga thực hiện nhiều “secondary key passes” hơn thống kê 2,4 mỗi 90 phút của Messi, nhưng chúng ta sẽ tìm hiểu sâu hơn một chút và có một điều gì đó thậm chí còn đặc biệt hơn đang diễn ra.
Trong số 62 “secondary key passes” của Messi, có tới 26 lần chính anh là người tung ra cú dứt điểm. Có nghĩa là, có đến hơn 40% trong số đó, cầu thủ nhận đường chuyền của Messi đã trả quả bóng lại cho cầu thủ người Argentina để anh dứt điểm. Và giống như rất nhiều chỉ số nổi bật khác, đây là một khía cạnh “độc nhất vô nhị” của anh. Số liệu thống kê chỉ ra rằng chuyện này đã diễn ra trung bình gần 1 lần mỗi trận – không một cầu thủ nào khác ở La Liga làm điều này với tần suất trung bình 1 lần sau mỗi 2 trận, chứ đừng nói đến mỗi trận, và Nabil Fekir là người đứng thứ hai với thống kê trung bình 1 lần mỗi 3 trận.
Tầm quan trọng của Messi đối với sự thành bại của Barcelona trên sân cỏ chưa bao giờ rõ ràng hơn thế. Hãy nhìn vào biểu đồ thể hiện tỷ lệ phân chia của số lần ball progression (tịnh tiến bóng) và số lần dứt điểm trong tập thể Barcelona ở mùa giải 2014/2015, và khía cạnh này ở mùa giải 2020/2021.
Những năm tháng tung hoành của bộ ba “MNS”, khoảng thời gian mà Messi có thể phối hợp và cực kỳ ăn ý với Neymar và Luis Suarez quanh vòng cấm khi họ đang ở đỉnh cao phong độ, đã trở thành một ký ức xa vời. Những năm tháng mà Xavi và Andrés Iniesta đảm nhận phần lớn trách nhiệm phát triển bóng hướng đến khung thành đối phương từ khu vực 1/3 giữa sân đã trôi qua từ lâu. Trước đây, Messi có thể trông đợi sự phục vụ tuyệt vời của những tài năng mang tính biểu tượng khác trong nhiều mùa giải, hiện tại tầm ảnh hưởng của anh đang lớn hơn cả bên trong và ngoài khu vực 1/3 cuối sân đối phương.
Sau khoảng thời gian vượt trội hơn tất cả với hiệu suất trung bình ~0,75 mỗi 90 phút vào đầu thập kỷ, các thống kê bàn thắng kỳ vọng của Messi đã ổn định xoay quanh mốc 0,60 mỗi 90 phút, liên tục duy trì mức đó trong mỗi 6 mùa giải trước, ngoại trừ sự sụt giảm nhẹ trong giai đoạn 2019/2020 và, ở tuổi 33, các dữ liệu kỳ vọng của anh (bàn thắng kỳ vọng + kiến tạo kỳ vọng) vẫn đang vượt trội một cách đáng nể so với phần còn lại của giải đấu. Câu hỏi được đặt ra: Chẳng hạn, nếu Karim Benzema và Luis Suarez là những cầu thủ “đẳng cấp thế giới”, vậy thì chúng ta nên dùng mỹ từ nào để mô tả Lionel Messi?
“Lionel Messi: Phiên bản 2021” là một trong những yếu tố đang gánh vác Barcelona trong cuộc hành trình hướng đến chức vô địch La Liga thứ 27, nếu phong độ hiện tại có thể được duy trì. Ngay cả khi đang bước vào những mùa giải cuối cùng trong sự nghiệp cầu thủ, siêu sao người Argentina vẫn đang thi đấu với một đẳng cấp khó chạm đến đối với bất kỳ cầu thủ nào khác, đóng góp nhiều hơn vào khâu triển khai bóng, tạo cơ hội, và kết thúc các cơ hội nhiều hơn bất kỳ người đồng nghiệp nào của anh. Liệu chúng ta có thể tiếp tục ca ngợi “phiên bản 2022” hay không, chỉ có thời gian mới trả lời được.
Nguồn: Lược dịch từ bài phân tích “What Is Lionel Messi In 2021?” của tác giả Oliver Walker, đăng tải trên Statsbomb.