Sẽ là sáo rỗng nếu nói đó là cơ hội cuối cùng để Bỉ giành chiến thắng tại một giải đấu lớn. Bởi EURO 2024 sẽ đến sau 18 tháng nữa. Nhưng thế hệ này của Bỉ chắc chắn đã qua thời đỉnh cao. Họ ngày càng tỏ ra kém hào hứng với mỗi giải đấu đi qua.
1. Những lời cảm thông
Cụm từ 'Thế hệ Vàng' dành cho ĐT Bỉ đang bị lạm dụng quá mức, đến nỗi những CĐV trung lập giờ đây bắt đầu muốn họ thất bại. Lí do đơn giản thôi: Nếu đã được gọi là ‘thế hệ Vàng’, bạn nên giành được điều gì đó tương xứng với danh xưng. Thay vào đó, sau trận hòa 0-0 với Croatia, Bỉ thậm chí không vượt qua vòng bảng World Cup 2022.
Tất nhiên, các lá thăm đóng vai trò quan trọng ở bất kỳ giải đấu lớn nào. Tại World Cup 2018 và EURO 2020, Bỉ chỉ bị loại bởi những đội sau đó vô địch là Pháp và Italia với cách biệt một bàn ở bán kết và tứ kết.
Tại World Cup ở Nga, họ đã mắc sai lầm khi… đứng trên Anh ở vòng bảng. Để lọt vào chung kết, Bỉ cần đánh bại Nhật Bản, Brazil và Pháp, trong khi đó người Anh chỉ phải chạm trán Colombia, Thụy Điển và Croatia. Điều gì sẽ xảy ra nếu Bỉ không hạ gục Anh trong trận chung kết vô nghĩa của bảng đấu?
Xem Bỉ chơi bóng đôi khi cũng khá giải trí. Chiến thắng 3-2 của họ trước Nhật Bản bốn năm trước là một trong những trận đấu gay cấn nhất World Cup 2018. Việc Roberto Martinez sử dụng Kevin de Bruyne làm số 9 ảo và Romelu Lukaku bên cánh phải đã gây sốc cho Brazil, ứng cử viên nặng ký cho chức vô địch. Bỉ phản công rất sắc sảo trong nửa giờ đầu tiên, trước khi bảo toàn tỉ số 2-1 trong hiệp 2. Năm ngoái, thất bại 1-2 của họ trước Italia có lẽ là trận đấu cởi mở nhất kể từ vòng tứ kết, trong một giải đấu thiên về lối chơi thực dụng.
Bóng đá Bỉ tỏ ra rất chật vật ở thập kỷ trước. Họ không đủ điều kiện tham dự bất kỳ giải đấu nào giữa World Cup 2002 và World Cup 2014. Đây là điều điên rồ nếu nhìn lại, nhưng ở thời điểm đó thì lại rất bình thường, vì Bỉ không có cầu thủ giỏi. Do đó, những gì ‘Thế hệ vàng’ của Bỉ đạt được là một kỳ tích, nhất là khi so sánh với nền bóng đá nước này trong quá khứ.
Tuy nhiên, suy nghĩ này đã thay đổi theo thời gian. Hiện tại, có một nỗi ám ảnh về việc họ phải giành được những danh hiệu như kỳ vọng hơn là đánh giá cao những gì họ đạt được. Nếu vậy, bạn có thể so sánh giữa Bỉ và Đan Mạch của những năm 1980, đội bóng có sự góp mặt của Michael Laudrup, Preben Elkjaer, Soren Lerby, Frank Arnesen và Morten Olsen. Họ lọt vào bán kết EURO 1984 và vòng 1/8 World Cup 1986, và dù đó không phải những danh hiệu, họ vẫn luôn được nhớ tới vì lối chơi hoa mỹ. Chẳng ai coi thường thế hệ Đan Mạch này vì họ không giành được gì cả.
2. Những lời chỉ trích
Đó là những tình tiết giảm nhẹ. Còn dưới đây là những lời chỉ trích.
Tại World Cup 2022, Bỉ chỉ là cái bóng của chính họ bốn năm trước. Có lẽ chỉ có Đan Mạch chơi tệ hơn họ so với kỳ vọng; nhưng trường hợp của Đan Mạch dễ thông cảm hơn, bởi họ thiếu những cầu thủ đẳng cấp ở 1/3 cuối sân. Bỉ không thể viện lý do đó.
Chiến thắng đầy may mắn 1-0 của Bỉ trước Canada là màn trình diễn đậm chất cá nhân nhất giải đấu này. Sự vắng mặt của Lukaku đồng nghĩa với việc Michy Batshuayi được đá chính. Mặc dù tiền đạo thuộc biên chế Fenerbahce đã ghi bàn duy nhất từ một đường bóng dài của Toby Alderweireld, anh đã gây ra những vấn đề nghiêm trọng cho Bỉ. Batshuayi tỏ ra quá lạc lõng so với cả đội, cũng như chẳng có mối liên kết nào với De Bruyne.
| Passmap này cho thấy tần suất dày đặc các đường chuyền qua lại của các cầu thủ Bỉ, còn Michy Batshuayi tỏ ra hoàn toàn lạc lõng phía trên |
Bỉ đã khiến Canada, đội bóng lần đầu tham dự World Cup đá như một ông lớn. Thậm chí họ đã may mắn khi Alphonso Davies bỏ lỡ một quả phạt đền đầu trận. Trong cuộc đụng độ giữa hai hệ thống giống nhau (3-4-3 đối đầu với 3-4-3), Bỉ tỏ ra thất thế hoàn toàn trong các cuộc tranh chấp tay đôi.
Martinez đã sử dụng một chiến thuật kỳ lạ. Ông bố trí tiền vệ trung tâm Youri Tielemans dạt sang cánh phải để tạo thế hơn người ở cánh trái của Canada. Nhưng Bỉ không giữ bóng đủ tốt để điều này phát huy tác dụng. Hậu quả là hàng thủ liên tục bị vỗ mặt do chỉ có mình Axel Witsel che chắn.
Đối đầu với Morocco, Bỉ thậm chí còn lép vế hơn. Đội bóng của Martinez đẩy 5 cầu thủ tấn công lên cao để tạo thế hơn người trước 4 hậu vệ của Morocco, nhưng họ không đủ sức khiến hàng thủ đối phương sơ sẩy. Chất lượng những quả tạt đến từ hậu vệ phải Thomas Meunier tỏ ra rất tệ. Batshuayi, người chỉ hoàn thành 9 đường chuyền trong trận gặp Canada, có… 7 đường chuyền thành công trước Morocco. Thêm một lần nữa anh tỏ ra tách biệt khỏi các đồng đội.
Trước Croatia, đối thủ mà Bỉ phải thắng, Martinez đã thực hiện những thay đổi lớn. Batshuayi bị loại dù là người ghi bàn thắng duy nhất cho Bỉ tại giải đấu này. Cả hai Hazard - Eden Hazard và Thorgan Hazard cũng phải ngồi ngoài.
Martinez đã sử dụng một đội hình gây tò mò. Đó là sự pha trộn giữa hàng thủ 4 và 5 người, với Yannick Carrasco được giao nhiệm vụ theo kèm Luka Modric khi không có bóng, sau đó lại dạt biên khi Bỉ giành quyền kiểm soát bóng. Nó khiến Croatia gặp khó khăn khi triển khai bóng, nhưng chẳng giúp ích gì nhiều cho sự gắn kết trên hàng công của Bỉ. Trung vệ Alderweireld lại là người tạo ra nhiều cơ hội nhất của Bỉ, với những đường chuyền dài vượt tuyến cho các hậu vệ cánh. Họ không có bất cứ pha dứt điểm nào trúng đích trong hiệp 1.
| Vị trí trung bình của Bỉ trong trận đấu với Croatia, cho thấy Carrasco dâng cao và dạt sang cánh trái |
Sau giờ nghỉ, Bỉ đã có hiệp đấu hay nhất giải. Nó đến nhờ sự có mặt của một Lukaku chưa hoàn toàn bình phục, còn De Bruyne được đẩy vào đá vị trí số 10. Nhưng tiền đạo đang khoác áo Inter Milan đã có một buổi tối đáng quên nhất trong sự nghiệp, khi bỏ lỡ tới bốn tình huống ngon ăn. Bỉ cuối cùng đã có đủ cơ hội để giành chiến thắng. Nhưng một đội bóng chỉ chơi hay 1 trong 6 hiệp đấu tại vòng bảng xứng đáng bị loại.
Sẽ là sáo rỗng nếu nói đó là cơ hội cuối cùng để Bỉ giành chiến thắng tại một giải đấu lớn. Bởi EURO 2024 sẽ đến sau 18 tháng nữa. Nhưng thế hệ này của Bỉ chắc chắn đã qua thời đỉnh cao. Họ ngày càng tỏ ra kém hào hứng với mỗi giải đấu đi qua.
Sự đi xuống của ĐT Bỉ tại Qatar đã được dự đoán từ trước. Tuy nhiên, điều đáng buồn là thất bại này có thể không chỉ định nghĩa chiến dịch World Cup 2022 của Bỉ, mà là toàn bộ kỷ nguyên này. Giờ thì ai cũng tin rằng đây là một ‘thế hệ Vàng’ thất bại.
Lược dịch bài viết “How Belgium got it so badly wrong at this World Cup” của Michael Cox (The Athletic)