Không phải phản ứng của Pep Guardiola khi để thủng lưới bàn gỡ ở phút 93 mới cho thấy ngày “nhà triết gia” hóa kẻ thực dụng. Khoảnh khắc ấy đã đến trước đó sáu giây.
Không còn đồng đội hỗ trợ, điều tốt nhất tiền vệ người Hà Lan có thể làm là rê bóng trong tuyệt vọng và kéo dài điều không thể tránh khỏi. Nico cố gắng chớp thời cơ từ những pha bóng văng ra, nhưng sau khi lách qua hai pha truy cản, anh cũng bị cướp bóng vì thiếu người tiếp ứng.
Guardiola quát tháo các học trò vì không đưa bóng xuống góc sân, vì dám rời bỏ tư duy “sống sót” mà họ đã áp dụng từ trước khi hiệp một khép lại. Toàn đội lùi sâu, bít chặt, mười một người cày từng giây như chiếc đồng hồ cát.
Nếu đường chọc khe của Eberechi Eze sai lệch chỉ một chút, hoặc cú lốp bóng của Gabriel Martinelli chệch đi một li, đây đã là màn phòng ngự “Rope a dope” (ám chỉ chiến thuật phòng ngự thụ động, nhường thế trận cho đối phương rồi tìm thời cơ phản công ) hoàn hảo sau khi Haaland mở tỉ số ngay phút thứ 9.
Cách tiếp cận của City gây ấn tượng mạnh bởi đây chưa từng là “tuyên ngôn” mà Guardiola dựa vào. Suốt 600 trận cầm quân, chưa bao giờ một đội bóng của ông lại chấp nhận lép vế đến vậy, chỉ cầm bóng vỏn vẹn 32,8%.
“Tôi không thể sống ở đất nước này với thêm một kỷ lục nữa, tôi tự hào về điều đó,” Guardiola nói đùa. “Tôi dành nhiều lời khen cho Arsenal vì những gì họ đã làm. Chúng tôi không mong muốn điều này, nhưng đôi khi nó xảy ra. Thôi, mười năm mới có một lần thì cũng không tệ, đúng không? Vậy là tốt rồi. Tôi phải tự chứng minh mình một lần nữa với một chiến lược khác. Giờ tôi đã trở thành một đội bóng chơi phản công.”
Ông mở ra trận đấu thứ 601 trong sự nghiệp huấn luyện bằng việc hoàn toàn áp dụng chiến thuật phản công, điều mà trước đây ông từng xem như một sự đầu hàng. Thậm chí, đó còn có thể coi là thứ “phản bóng đá”, kiểu phòng ngự cực thấp từng khiến Jose Mourinho bị chỉ trích dữ dội.
Việc Mourinho áp dụng thứ bóng đá hạn chế ấy tại Real Madrid từng khiến ông bị xem như đối trọng văn hóa của lối chơi phóng khoáng dưới thời Guardiola ở Barcelona. Nhưng có lẽ, nhà cầm quân người Tây Ban Nha đã phần nào thấm thía lời của đối thủ xưa.
“Chúng ta đang sống trong thời đại mà nhiều HLV cố chấp với những điều không hiệu quả và rồi gục ngã,” Mourinho, nay đã trở lại dẫn dắt Benfica, chia sẻ. “Nhưng họ lại nói: ‘Tôi đã thua, nhưng tôi thua với triết lý của mình’. Bạn tôi, nếu bạn thất bại chỉ vì giữ khư khư ý tưởng của mình, thì bạn thật ngu ngốc.”
Hàng phòng ngự của Man City đã thay đổi |
Dù không quá cực đoan, nhưng đã có dấu hiệu cho thấy sự thay đổi trong chiến thắng 3-0 ở derby với Manchester United cuối tuần trước, khi Man City có những thời điểm lùi sâu và chờ thời cơ phản công. Đây là cách phòng ngự hoàn toàn khác so với ba trận đầu tiên ở Premier League, nơi Wolves, Tottenham và Brighton & Hove Albion đều từng khai thác được khoảng trống sau hàng thủ dâng cao hoặc vượt qua lớp pressing thiếu gắn kết của họ.
Có thể Guardiola đã nghĩ chỉ cần thay đổi nhân sự là đủ để giữ nguyên công thức, nhưng những tuần mở màn cho thấy tình trạng “chảy máu” vẫn tiếp diễn dù đã có nhiều biện pháp vá víu. Hai trận gần nhất lại chứng minh lợi ích của việc “gãy hẳn rồi tái thiết”.
“Tôi đã nói nhiều lần về ngôn ngữ cơ thể, cách chúng tôi ăn mừng, cách giao tiếp, cách nỗ lực vì nhau,” Guardiola chia sẻ.
“Mùa trước chúng tôi đánh mất điều đó rất nhiều và mùa này tôi nói: ‘Tôi chẳng quan tâm đến kết quả, tôi muốn thấy tinh thần trở lại trong từng buổi tập.’ Sau đó mới đến chiến thuật. Trước hết phải lấy lại điều đó và tuần này chúng tôi đã làm được. Từ đây, chúng tôi sẽ học lại cách pressing, cách vận hành chiến thuật, cách chúng tôi cảm thấy thoải mái nhất để chơi và khiến bản thân lẫn người hâm mộ tự hào.
“Nhưng đó có phải là cách tôi nghĩ đội bóng này được xây dựng? Cách mà HLV hay các cầu thủ mới tin tưởng? Không, không, không. Nhưng ở Champions League gặp các đội hàng đầu, bạn phải biết phòng ngự và phát triển như một tập thể cả khi có bóng lẫn khi không có bóng.”
Arsenal kết thúc trận đấu với một “mớ” cầu thủ tấn công không còn đội hình rõ ràng, có lẽ là sự điều chỉnh quá tay từ cách bố trí thận trọng ban đầu của Mikel Arteta. Ngược lại, Man City lùi hẳn về hàng thủ 5 người từ phút 68, chấp nhận mục tiêu ban đầu đã trôi xa.
Matheus Nunes, Ruben Dias, Nathan Ake, Stones và Josko Gvardiol xếp thành một hàng ngang, phía trước là Rodri, Nico, Bernardo Silva, Reijnders và Savinho tạo thành hàng 5 tiếp theo.
Tỷ lệ cầm bóng thấp thứ hai mà Guardiola từng trải qua khi dẫn dắt Man City cũng diễn ra trước Arsenal (36,5% vào tháng 3/2023), dấu hiệu cho thấy ông hiểu rõ việc kiềm tỏa khả năng triển khai bóng của Arsenal khó đến mức nào. Nhưng tối Chủ nhật, chính ông đã “mượn chiêu” của Arteta, trình diễn một hệ thống phòng ngự chặt chẽ, yếu tố đã giúp Arsenal bất bại 22 trận liên tiếp trước các đội trong nhóm Big Six cho tới khi chuỗi đó bị chặn đứng ở Anfield tháng trước.
Đó là sự nhún nhường vốn không hề tự nhiên với nhiều cầu thủ City, đặc biệt là Rodri. Tháng 5/2024, anh từng khẳng định một khoảnh khắc then chốt giúp City vượt Arsenal trong cuộc đua vô địch chính là thông điệp tâm lý mà cách phòng ngự của Arsenal gửi tới họ. “Thành thật mà nói, tôi nghĩ điều đó nằm ở đây,” anh nói và chỉ vào đầu. “Đó là vấn đề tâm lý.
“Khi họ tới Etihad, tôi nhìn họ và tự nhủ: ‘À, mấy người này không muốn đánh bại chúng tôi, họ chỉ muốn hòa thôi’. Và cái tâm lý đó, tôi nghĩ chúng tôi sẽ không bao giờ làm như vậy.” Giờ thì vai trò đã đảo ngược.
Trong chính trị, đây sẽ được gọi là “chiếm lĩnh sân đối thủ”, nắm giữ một “chủ đề” vốn chẳng mấy khi gắn với mình. “Tôi cũng bất ngờ,” Guardiola thừa nhận.
“Như Napoli từng làm trước chúng tôi, 10 đấu 11, sự kiên cường này thật sự ‘wow’. Tôi từng nói chúng tôi chưa làm được, nhưng hôm nay đã tiến một bước. Tôi muốn đội bóng của mình giống Napoli và một vài khoảnh khắc như trước United hơn là hôm nay. Và một lần nữa, đó là lời khen cho đội của Mikel. Khi họ hay, họ thật sự hay. Bạn phải chấp nhận điều đó.
“Tôi đã rất chịu đựng đấy. Tôi không thích kiểu này. Tôi muốn trái bóng ở xa, xa nữa. Tôi muốn nó ở gần (David) Raya, chứ không phải Gigi (Donnarumma).”
Rõ ràng đây không phải cách City sẽ vận hành trong phần lớn các trận mùa này, nhưng đây đã là trận thứ ba liên tiếp họ ra sân với cùng đội hình xuất phát. Donnarumma mang lại sự an tâm trong khung gỗ, lan tỏa sự vững vàng cho cả tập thể, trong khi quyết định kéo Abdukodir Khusanov sang đá hậu vệ phải đã giúp hàng thủ chắc chắn hơn. Sự ổn định đang nuôi dưỡng đà tiến bộ.
Đây là tuần mà City tìm thấy nút “reset”. Và có thể đây cũng là tuần họ tìm ra “phương án B, thứ mà trước đây họ chưa từng nghĩ tới.
(Theo The Athletic)