Tại Asian Cup 2023, gần như không có bất kỳ bảng đấu nào có sự đối lập như bảng A, nơi tân binh Tajikistan làm nên lịch sử với câu chuyện cổ tích của mình; tuyển Trung Quốc cũng đi vào lịch sử, nhưng theo cách đáng quên hơn bao giờ hết…
Tuyển Trung Quốc thua 4/5 trận trước khi bước vào Asian Cup 2023. Thầy trò HLV Aleksandar Jankovic nhận các thất bại 1-2 trước Uzbekistan, 0-2 trước Oman, 1-2 trước Hong Kong (giao hữu) và 0-3 trước Hàn Quốc (vòng loại World Cup 2026). Tính từ sau ngày 10/10/2023 tới trước ngày 13/1/2024, Trung Quốc chỉ thắng duy nhất 1 trận, là chiến thắng 2-1 trước Thái Lan tại vòng loại World Cup.
Đối thủ nằm cùng bảng A với đại diện tới từ đất nước tỷ dân là Tajikistan lại có phong độ trái ngược hoàn toàn. Trước khi hành quân tới Qatar, đoàn quân của HLV Petar Segrt bất bại 5 trận liên tiếp. Trong đó có 4 thắng lợi: 2-0 trước Singapore, Malaysia; 2-1 trước Hong Kong (giao hữu) và 6-1 trước Pakistan (vòng loại World Cup); còn lại là trận hòa 1-1 trước Jordan.
Sự đối lập giữa tuyển Tajikistan và tuyển Trung Quốc tiếp tục xuất hiện ở vòng bảng Asian Cup 2023, theo cái cách khiến người ta phải chú ý cũng như bàn tán nhiều hơn về nó.
Kỳ Asian Cup đáng quên của tuyển Trung Quốc
HLV Jankovic cùng các học trò kết thúc vòng bảng với thành tích 2 hòa, 1 thua, 2 điểm số, hiệu số bàn thắng/thua -1, không ghi được bất kỳ bàn thắng nào và phải xách va li về nước với tư cách đội xếp thứ 3 bảng A, với chỉ 1 điểm nhiều hơn đội bét bảng là Lebanon. Trung Quốc đang sa sút trông thấy so với chính bản thân họ. Ở 2 kỳ Asian Cup gần nhất, đại diện tới từ đất nước tỷ dân đều vào đến tứ kết.
Trong 12 lần dự giải trước đây, Trung Quốc chưa từng ghi dưới 2 bàn và lần ấy đã diễn ra từ tận năm 1976. Ở kỳ Asian Cup năm đó, dù chỉ ghi vỏn vẹn 2 bàn nhưng thầy trò HLV Nian Weisi vẫn giành huy chương đồng sau chiến thắng 1-0 trước Iraq ở trận tranh hạng 3, chứ không bị loại ngay từ vòng bảng như giải đấu đang diễn ra trên đất Qatar.
Trước năm 2024, Trung Quốc cũng từng có 3 lần phải chia tay giải đấu từ vòng bảng, diễn ra vào các năm 1980, 2007 cũng như 2011, nhưng trong cả 3 lần ấy, đại diện đất nước tỷ dân đều kiếm được 1 trận thắng và tích lũy được 4 điểm.
ĐT Trung Quốc của HLV Jankovic kết thúc vòng bảng với 2 điểm |
Màn trình diễn tại Asian Cup 2023 của Trung Quốc khiến họ phải tạm biệt giải đấu trong thế cúi đầu và hứng chịu cơn bão “gạch đá” từ báo chí nước nhà. Tờ Xinmin Evening News chỉ trích: "Không quá lời khi miêu tả đội tuyển Trung Quốc hiện tại là 'tệ nhất trong lịch sử'. Hàng tiền vệ thiếu khả năng chỉ huy, phối hợp và không thể hỗ trợ hiệu quả cho tiền tuyến. Chúng ta chỉ có phương thức tấn công duy nhất và luôn dễ dàng bị đối thủ cản phá”.
“Đối mặt với một đội bóng yếu như Lebanon, đội tuyển Trung Quốc vẫn không thể thắng dù đã cố gắng hết sức? Một đội tuyển tầm thường như vậy không thể mang đến bất cứ hy vọng nào. Ngay cả khi may mắn vượt qua vòng loại thì mọi người vẫn không hề cảm thấy lạc quan gì cho tương lai".
Tờ The Paper có quan điểm tương tự: "Chiến thuật của ông ta chỉ là nhường bóng cho đối thủ, co về phòng ngự và rình rập 'trộm gà', tức chờ đối thủ mắc sai lầm hoặc đặt cược vào tình huống cố định. Rõ ràng nó không hiệu quả, thậm chí ở Asian Cup 2023 còn may mắn thoát thua, khi để cho Tajikistan uy hiếp nhiều lần còn Lebanon 2 lần sút trúng khung gỗ".
Trong khi đó, tờ PPSport chê bai HLV Jankovic: "Ông ta là HLV trưởng bị chỉ trích nhiều nhất và bị đòi sa thải sớm nhất trong lịch sử tuyển Trung Quốc. Jankovic là mắt xích yếu nhất toàn đội khi tạo nên một đội bóng muốn tấn công nhưng không biết cách và muốn phòng ngự mà không thể".
Thất bại tại Asian Cup 2023 chỉ là một vết đen trong bức tranh xám xịt của cả nền bóng đá Trung Quốc từ cuối năm 2021. Từ ngày 13/10/2021 đến nay, ĐT của đất nước tỷ dân chỉ thắng 5/25 trận. Còn lại, Trung Quốc thua 12 và hòa 8. Đó là một trong những lý do dẫn đến sự ra đi của 2 HLV là Li Tie và Li Xiaopeng. Hiện tại, truyền thông của đất nước tỷ dân cũng đang rộ lên tin đồn HLV Jankovic chuẩn bị nhận trát sa thải từ CFA (Hiệp hội bóng đá Trung Quốc).
Chưa dừng lại ở đó, chỉ 4 ngày trước khi tuyển Trung Quốc đá trận ra quân tại Asian Cup 2023 gặp Tajikistan, đài truyền hình CCTV đã đăng tải phim tài liệu gây chấn động: HLV Li Tie thú nhận đã hối lộ khoảng 420 ngàn USD để có trong tay chiếc ghế nóng của ĐTQG khi còn dẫn dắt 2 CLB Hebei China Fortune và Wuhan Zall. Ngoài ra, nhà cầm quân sinh năm 1977 còn cho biết ông từng nhúng tay vào việc dàn xếp tỷ số (gây áp lực lên trọng tài và mua chuộc cầu thủ đối phương) một số trận đấu của 2 đội bóng này.
Trong 1 trận đấu với Shenzhen có tính chất quyết định vé thăng hạng, Wuhan Zall đã chi ra 2 triệu USD để hối lộ đối phương. Cuộc điều tra xoay quanh những tội lỗi của Li Tie khiến 10 thành viên của CFA, trong đó có cựu chủ tịch Chen Xuyuan – người từng bị truy tố vì tội tham nhũng.
“Trang trí” cho bức tranh xám xịt của bóng đá Trung Quốc hơn 2 năm qua là tình trạng các CLB “đua nhau” giải thể. Từ cuối năm 2021 đến nay, các CLB đã tuyên bố dừng cuộc chơi vì những khó khăn tài chính bao gồm: Shenzhen, Dalian Professional, Chongqing Liangjiang Athletic và Wuhan Yangtze River (tiền thân là Wuhan Zall). Trước đó, hồi đầu năm 2021 còn có trường hợp của Jiangsu Suning.
Với tình cảnh khủng hoảng trong những năm qua, thành tích bết bát của tuyển Trung Quốc ở Asian Cup 2023 chỉ có thể khiến người hâm mộ thất vọng, chứ không thể khiến họ ngạc nhiên.
Với việc liên tiếp trải qua các trận hòa không bàn thắng ở Asian Cup 2023, điều này đã khiến đội tuyển Trung Quốc phải hứng chịu 'bão' chỉ trích từ giới truyền thông và người hâm mộ nước này.
Truyền thông Trung Quốc đồng loạt đưa tin về việc HLV Aleksandar Jankovic sẽ bị sa thải sau khi không thể giúp đội bóng xứ tỷ dân vượt qua vòng bảng Asian Cup 2023. Và người thay thế vị chiến lược gia người Serbia cũng đã được xác định.
Chiến tích của Tajikistan
Trái ngược với nỗi buồn tận cùng của Trung Quốc là niềm vui vô bờ bến của Tajikistan. Năm nay là lần đầu tiên trong lịch sử “sư tử Ba Tư” dự VCK Asian Cup. So với Qatar (được Transfermarkt định giá 15.9 triệu euro), Trung Quốc (11.33 triệu euro) và Lebanon (7.43 triệu), thì Tajikistan (7.33 triệu) là ĐT có giá trị đội hình thấp nhất bảng A. Đoàn quân của HLV Segrt cũng nằm trong top 9 đội kém giá trị nhất toàn giải.
Tajikistan (hạng 106 trên BXH FIFA) cũng là đội có thứ hạng kém thứ 3 tại bảng A. “Sư tử Ba Tư” chỉ xếp trên 1 bậc so với Lebanon (hạng 107) và kém Qatar (58) cũng như Trung Quốc (79) tới vài chục bậc. Tuy nhiên, thành tích của Lebanon ở vòng bảng không khiến các khán giả phải bất ngờ, còn Tajikistan thì ngược lại.
Lebanon xếp bét bảng với chỉ 1 điểm cùng hiệu số -4. Còn Tajikistan không những không phải cạnh tranh với các đội xếp thứ 3 có thành tích tốt nhất, mà giành vé vào thẳng vòng 16 đội với tư cách đội nhì bảng A. Sau 3 lượt đấu, thầy trò HLV Segrt có 4 điểm, hơn đội xếp sau là Trung Quốc 2 điểm và có hiệu số 0. Hay nói cách khác, họ đã vào vòng trong một cách “xanh chín” và không cần tới vé vớt dù chưa hề có kinh nghiệm ở sân chơi này.
Tajikistan khởi đầu chiến dịch trên đất Qatar với trận hòa 0-0 trước đối thủ trên cơ Trung Quốc. Tiếp theo, họ chỉ thua tối thiểu trước đội chủ nhà. Trước lượt đấu cuối cùng gặp Lebanon, HLV Segrt mô tả trận đấu này là “quan trọng nhất lịch sử ĐTQG Tajikistan”.
Ngoài kết quả không tưởng là tấm vé vào vòng đấu loại trực tiếp, cách Tajikistan giành được tấm vé này cũng khiến khán giả nhà phải nghẹt thở. Phút 47, đoàn quân áo trắng để Lebanon vượt lên dẫn trước với bàn thắng của Bassel Jradi.
Phút 71, tức 15 phút sau khi 1 cầu thủ Lebanon phải nhận thẻ đỏ, Tajikistan đưa được bóng vào lưới đối thủ. Nhưng VAR khiến các học trò của HLV Segrt không thể ăn mừng. Tuy nhiên, trong hơn 10 phút cuối trận, Tajikistan đã ghi liền 2 bàn để hoàn tất màn lội ngược dòng “quan trọng nhất lịch sử”, theo lời của vị chiến lược gia sinh năm 1966. Đây cũng là 2 bàn thắng đầu tiên trong lịch sử ĐTQG này tại Asian Cup.
Segrt lập tức thể hiện sự tự hào và cảm giác nghẹn ngào về tinh thần chiến đấu của các học trò: “Những cầu thủ Tajikistan đang chiến đấu. Họ là những chiến binh và sẵn sàng làm mọi thứ vì đất nước của mình!”.
Thậm chí, nhà cầm quân người Croatia còn chìm trong men say chiến thắng đến mức nói rằng mình “không quan tâm” tới đối thủ tiếp theo ở vòng đấu loại trực tiếp và “đang tận hưởng những ngày tháng ở Qatar”. Vào ngày 28/1 tới, Tajikistan sẽ chạm trán UAE (hạng 64 FIFA). Nếu thắng tiếp cả trận đấu này, “sư tử Ba Tư” rất có thể sẽ trở thành hiện tượng của Asian Cup 2023.
Phía trên đây là bức tranh toàn cảnh của bảng A Asian Cup 2023, nơi đội phải dừng bước là Trung Quốc và đội nhì bảng là Tajikistan còn được chú ý hơn cả đội nhất bảng là Qatar. Người Trung Quốc muốn quên đi nỗi đau tại Asian Cup 2023 ngay lập tức. Còn người Tajikistan đang bắt đầu nghĩ đến một cơn địa chấn khác ở vòng 1/8, trước đối thủ UAE.