Trên đường PitchTrong khi nhiều đội bóng tại Đông Nam Á như Indonesia hay Malaysia đẩy mạnh chính sách nhập tịch cầu thủ, thì Việt Nam và Thái Lan vẫn giữ vững vị thế là hai đại diện hàng đầu khu vực nhờ vào chiến lược phát triển bóng đá trẻ bền vững và bài bản.
Mới nhất, tại vòng loại Giải U23 châu Á 2026, chỉ Việt Nam và Thái Lan giành vé vào vòng chung kết. Thầy trò HLV Kim Sang Sik toàn thắng cả 3 trận, giữ sạch lưới, đứng đầu bảng C với 9 điểm tuyệt đối.
Có 7 đội được thành tích ấn tượng này, bên cạnh U23 Việt Nam còn U23 Jordan, U23 Nhật Bản, U23 Qatar, U23 Iran, U23 Hàn Quốc và U23 Syria. Hầu hết những đội bóng này có nền bóng đá hàng đầu tại châu lục, riêng Nhật Bản và Hàn Quốc đã chạm ngưỡng thế giới. NHM Việt Nam có quyền tự hào về điều này.
 |
U23 Việt Nam vượt qua vòng loại với thành tích toàn thắng |
Trong khi đó, U23 Thái Lan cũng dẫn đầu bảng F với 7 điểm sau khi vượt qua U23 Mông Cổ, U23 Malaysia và hòa U23 Lebanon.
Ngược lại, U23 Indonesia khi bị giới hạn chỉ còn 1 cầu thủ nhập tịch, lại không thể vượt qua vòng loại. Chạm đáy của thất vọng có lẽ là trận hòa 0-0 trước U23 Lào, khiến đại diện xứ Vạn đảo đối diện làn sóng phẫn nộ từ NHM. U23 Malaysia cùng cảnh ngộ khi dừng bước sớm. Thất bại của U23 Indonesia và U23 Malaysia cho thấy sự mất cân bằng nghiêm trọng giữa cấp độ ĐT quốc gia và các tuyến trẻ của 2 quốc gia này.
Indonesia là đội đầu tiên của Đông Nam Á lọt vào vòng loại thứ 4 World Cup khu vực châu Á, nhờ lực lượng mạnh mẽ từ dàn cầu thủ gốc Hà Lan. Malaysia bằng đội hình thuần Nam Mỹ, cũng tạo tiếng vang khi thắng đậm ĐT Việt Nam 4-0 trong hành trình giành vé Asian Cup 2027. Tuy nhiên, cái giá phải trả là sự sa sút nghiêm trọng ở các tuyến trẻ khi thiếu lớp kế cận chất lượng từ nội binh.
 |
U23 Indonesia tiếp tục lỡ hẹn với giải đấu U23 cấp độ châu lục, dù mới vào bán kết VCK U23 châu Á 2024 |
Bài học từ Indonesia hay Malaysia chỉ rõ, khi phụ thuộc hoàn toàn vào ngoại lực, các cầu thủ trong nước không còn nhiều cơ hội phát triển, kéo theo động lực cố gắng hay mục tiêu phấn đấu gần như không còn. Điều này dẫn đến hệ lụy là U23 Indonesia không thể hiện được năng lực, bất chấp những thành công nhất thời ở cấp độ ĐT quốc gia.
U23 là cấp độ trẻ cuối cùng, cũng là quá trình chuyển giao giữa cầu thủ trẻ và chuyên nghiệp. Tại Đông Nam Á, Việt Nam và Thái Lan là 2 đội duy nhất góp mặt đều đặn ở các kỳ U23 châu Á gần đây.
Cụ thể, Việt Nam đã 6 lần liên tiếp giành quyền dự vòng chung kết giải đấu, với ít nhất 3 thế hệ cầu thủ khác nhau, nổi bật như lứa Á quân 2018 và dàn cầu thủ kế cận hiện nay như Khuất Văn Khang, Trần Trung Kiên, Phạm Lý Đức… đã sẵn sàng thay thế các đàn anh trong tương lai gần.
 |
Những cầu thủ trẻ của ĐT U23 Việt Nam là sự bổ sung chất lượng cho ĐT quốc gia |
U23 Thái Lan cũng duy trì sự hiện diện ổn định với cùng 6 lần dự giải, là đội thứ hai bên cạnh Việt Nam có thành tích đáng nể ở đấu trường trẻ châu lục từ 2016 tới nay. Trong khi đó, U23 Malaysia mới 3 lần góp mặt, Indonesia chỉ 1 lần.
Khác với ĐT Indonesia, ĐT Việt Nam và ĐT Thái Lan tạo nên kỳ tích tại vòng loại thứ 3 World Cup bằng 100% nguồn lực tự đào tạo. Vậy nên, thành công của bóng đá trẻ Việt Nam lẫn Thái Lan trong nhiều năm qua là minh chứng rõ rằng, để phát triển bền vững, các nền bóng đá trong khu vực cần đầu tư cho đào tạo trẻ, kết hợp hài hòa giữa nội lực và ngoại lực, thay vì đặt tất cả kỳ vọng vào làn sóng nhập tịch.
“Cái gốc vẫn là đào tạo trẻ. Như Malaysia có thành tích nhưng nhập tịch ồ ạt, ảnh hưởng tới cầu thủ nội. Indonesia cũng không thể lựa chọn được những cầu thủ nội tốt nhất. Từ đó, chúng ta phải rút kinh nghiệm cho bóng đá Việt Nam, tránh đi vào vết xe đổ”, Phó Chủ tịch Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF) Trần Anh Tú chia sẻ thẳng thắn về kế hoạch phát triển của lãnh đạo VFF.
 |
Việt Nam và Thái Lan vẫn là lá cờ đầu khu vực Đông Nam Á |
Quan điểm này một lần nữa được người đứng đầu VFF, ông Trần Quốc Tuấn khẳng định hồi tháng 6 vừa qua. Ông Tuấn cho biết: “Sau trận đấu với Malaysia, chúng tôi cũng bạc hết đầu vì nhiều trăn trở về cách chúng ta sẽ phát triển thế nào trong tương lai. Chúng tôi cũng phân tích rất nhiều nền bóng đá khác, cũng như có những nền bóng đá nhập tịch trước đây và cả hệ quả của chính sách này, chúng ta phải cân đối với vấn đề trong nước.
Nếu không có hướng đi đúng, ĐT có thể mạnh lên trong một thời điểm, nhưng hệ thống trong nước sẽ yếu đi”.
Sau danh hiệu tại Giải U23 Đông Nam Á 2025, việc tiếp tục góp mặt tại VCK Giải U23 châu Á 2026 không chỉ chứng minh sự ổn định của bóng đá trẻ Việt Nam, mà còn tiếp thêm động lực cho thầy trò HLV Kim Sang Sik hướng tới mục tiêu cao hơn là đoạt huy chương vàng SEA Games 33.
