Ngẫm từ Simeone đến bóng đá Việt Nam: Tỉnh mộng Tiki-Taka được chưa?

Chỉ trong vòng 2 tuần, Simeone đã khiến cả thế giới phải chú ý đến mình. Ông giúp Atletico hiên ngang đánh bại Barca và Bayern bằng một lối chơi Pressing vô cùng hiện đại. Hầu hết các tín đồ túc cầu cảm thấy thú vị bởi lối chơi biến ảo của hai gã khổng lồ trên đang bị hóa giải. Còn với NHM bóng đá Việt Nam chúng ta có thoáng giật mình khi chúng ta đang muốn đi ngược lại xu hướng của thế giới.

Thật ra cũng không phải bây giờ người ta mới biết đến tài năng của Simeone với lối chơi Pressing áp dụng ở Atletico. Trước đây, khi nhắc tới El Cholo là các fan nghĩ ngay đến một thứ bóng đá xấu xí, phòng ngự tiêu cực mà quên đi cách vận hành của họ như thế nào. Đến bây giờ, đội bóng của La Liga đã đạt đến mức thượng thừa trong lối chơi. Họ không còn đá xấu, phạm lỗi ít hơn đối thủ nhưng đã đánh bại được cả Real, Barca lẫn Bayern. Càng ấn tượng hơn khi đó là những chiến thắng cực kỳ ấn tượng ở những trận cầu mang tính sống còn. Không đá xấu, giành chiến thắng thuyết phục trước 3 đội bóng mạnh nhất thế giới, vậy thì Simeone đáng để học tập lắm chứ nhỉ?

Xu hướng Pressing xuất hiện từ khoảng 4 năm trở lại đây, đó cũng là cách đá để hóa giải Tiki-Taka thần thánh. Thực tế kể từ ngày Guardiola chia tay Barca vào năm 2012, người ta đã dần đoán được ngày tàn của lối chơi này. Tất nhiên Blaugrana và sau này là Bayern có dàn cầu thủ quá chất lượng nên điểm yếu về lối chơi dần bị khóa lấp. Thế nhưng tại đấu trường Champions League thì những thống kê không biết nói dối. “Cha đẻ” của Tiki-Taka là Pep chưa từng vô địch giải đấu khắc nghiệt nhất cấp CLB từ khi chia tay sân Nou Camp. Dù trước khi ông đến, Bayern vừa lên ngôi tại Champions League với Jupp Heynckes.

Việc Barca và Bayern với lối chơi kiểm soát bóng cùng thua Atletico trong vòng ít ngày được giới chuyên môn đánh giá là bước ngoặt của cuộc cánh mạng chiến thuật. Giờ đang là đỉnh cao của Pressing còn Tiki-Taka thì đã thật sự lỗi thời. Thực tế, hầu hết các đội bóng trên thế giới đang có xu hướng chơi Pressing áp sát nhanh nhưng chưa thể đến mức thượng thừa như Atletico và phần nào đó là Leicester, Dortmund. Một lối chơi mang tính tập thể cao, không cần nhiều cầu thủ giỏi, phù hợp với những nền bóng đá yếu.

Quay trở lại câu chuyện của bóng đá Việt Nam. Kể từ đầu năm nay, VFF quyết định mời HLV Hữu Thắng lên nắm quyền các ĐTQG cùng tiêu chí sử dụng lối chơi ban nhỏ, nhuyễn. Mà như lời của chiến lược gia xứ Nghệ là chúng ta hướng tới lối chơi kiểm soát bóng giống như Guardiola đã từng làm. Vậy ra là lúc này, VFF và các ĐT Việt Nam đang cố đi theo thứ mà thế giới đang chuẩn bị từ bỏ. Việc đi ngược lại đám đông đôi khi đúng nhưng chỉ khi bạn thật sự có năng lực. Đằng này, bóng đá Việt Nam luôn ở cái thế vừa đi vừa dò đường, ngụp lặn tại “ao làng” suốt bao năm mà chẳng ngóc đầu lên nổi thì e rằng đáng ngại. Có lẽ do chúng ta lạc hậu, chậm tiến nên luôn đi sau bạn bè quốc tế cả chục năm.

Thế nhưng câu chuyện của bóng đá Việt Nam không đơn giản là chậm tiến mà còn là bảo thủ và cố chấp với cái sai của mình. Chúng ta đã từng tiếp cận với cách đá Pressing, đề cao sự nhanh nhẹ, đơn giản, hiệu quả dưới thời HLV người Nhật Toshiya Miura. Nhưng khi ông thầy ngoại này chưa có đủ thời gian để tạo nên một cách chơi nhuần nhuyễn như Simeone. Rồi thì căn bệnh thành tích của VFF khiến ông Miura gặp sức ép bị sa thải. Lý do để chúng ta đẩy ông thầy 53 tuổi ra đi là không dùng lối đá nhỏ, kỹ thuật, tận dụng điểm mạnh của cầu thủ Việt. Càng bất ngờ hơn bởi trước đó Chủ tịch VFF Lê Hùng Dũng tuyên bố HLV Miura sẽ được hướng tới tương lai dài hạn cho bóng đá nước nhà.

Nhưng trong lúc ông Dũng tạm thời thoái lui vì vấn đề sức khỏe thì những người bên cạnh đã nhanh chân tạo ra “một cuộc lật đổ”. Trong ngày sa thải HLV Miura, Chủ tịch VFF không có mặt. Trong ngày HLV Hữu Thắng lên nhậm chức, người ta cũng không thấy ông Dũng đâu. Hỏi có lạ không? Lạ một cách bất thường và đáng ngại ấy chứ. Người tạo ra sự thay đổi này là ai? Là bầu Đức, chính tỷ phú này đã tuyên bố hướng cho ĐTQG một lối chơi ban nhỏ, ngắn, kỹ thuật như U19 Việt Nam trước kia. Thậm chí, ông là người nói chuyện đầu tiên về việc mời HLV Hữu Thắng lên tuyển sau nhiều lần từ chối trước đó.

Bây giờ, ĐT Việt Nam và cả U23 nữa sẽ do HLV Hữu Thắng dẫn dắt trong 2 năm tới. Chưa nói đến kinh nghiệm chỉ làm ở V-League của cựu trung vệ này mà cách định hướng lối chơi của chúng ta đã sai từ vạch xuất phát. Tiki-Taka hay đá nhỏ, ngắn không còn dọa được ai. Nó chỉ đẹp, hiệu quả trước các đối thủ yếu chứ gần như chẳng gây ra sự bất ngờ nào trước các đối thủ đồng cân đồng lạng và mạnh hơn. Ngay tại Đông Nam Á, chúng ta thua Thái Lan và cũng chưa chắc mạnh hơn Philippines, Malaysia, Indonesia. Vậy đâu là điểm tựa để tin vào thành công của ĐT Việt Nam với cách chơi đang bị coi là lỗi thời này? Tất nhiên kéo theo đó là các mục tiêu vô địch AFF Cup, SEA Games đã lung lay ngay từ điểm khởi đầu.

Doãn Công