Tiền vệ box-to-box là gì? Tìm hiểu về tiền vệ con thoi trong bóng đá

Tiền vệ box-to-box là gì?

Thuật ngữ tiền vệ box-to-box dùng để chỉ những tiền vệ trung tâm có tầm hoạt động rộng cùng kỹ năng toàn diện tốt. Nhờ năng lực vượt trội của mình mà những tiền vệ này có thể thi đấu tốt trong cả hai nhiệm vụ tấn công và phòng ngự.

Box-to-box dịch đơn giản là từ vòng cấm sân nhà đến vòng cấm sân đối phương. Tiếng Việt có thuật ngữ cho các cầu thủ này là tiền vệ con thoi. Đúng như miêu tả, các tiền vệ này được đòi hỏi phải có mặt trong cả hai giai đoạn tấn công và phòng ngự của đội. Đó cũng là lý do thể lực là ưu tiên quan trọng với vai trò này.

Những tiền vệ con thoi này sẽ có nhiệm vụ phòng ngự và thu hồi bóng, đồng thời dẫn bóng tới cầu môn đối phương và cố gắng ghi bàn. Đây là những tiền vệ toàn diện và thường là những cầu thủ xuất sắc nhất trong đội.

Vào giữa những năm 2000, sự thay đổi về xu hướng và sự đi xuống của sơ đồ 4-4-2 truyền thống đã tạo ra những giới hạn cho mẫu tiền vệ con thoi đặc trưng của những năm 80 và 90 của thế kỷ trước. Sơ đồ 4-2-3-1 lên ngôi và vai trò của hai tiền vệ được phân chia rõ ràng về phòng ngự và tấn công. Một lựa chọn khác ở hàng tiền vệ sẽ được trao cho một cầu thủ có khả năng kéo bóng tốt cho hàng công.

Những tiền vệ box-to-box thành công

Khi nhắc đến tiền vệ box-to-box, có rất nhiều danh thủ thành công trong vai trò này. Steven Gerrard, Frank Lampard, Yaya Toure hay Roy Keane là những cái tên nổi bật. Ngoài ra cũng có thể kể tới Lothar Matthaus, Clarence Seedorf, Bastian Schweinsteiger, Johan Neeskens, Socrates, Park Ji-sung, Patrick Vieira và Bryan Robson.

Steven Gerrard là thủ lĩnh trong đội hình Liverpool giành chức vô địch Champions League và nhiều cúp quốc nội khác. Gerrard được biết đến với khả năng đánh chặn, chuyền bóng và ghi bàn tuyệt đỉnh. Anh đóng góp được 120 bàn thắng trong 504 trận ra sân cho Liverpool, trong đó có rất nhiều cú nã đại bác đẹp mắt.

Frank Lampard cũng là một tiền vệ con thoi nổi bật. Huyền thoại của Chelsea ghi được hơn 170 trong 20 năm sự nghiệp. Anh giành được 3 chức vô địch Premier League, 4 FA Cup và 1 Champions League cùng Chelsea. Lampard sở hữu khả năng tấn công ấn tượng nhưng cũng được biết đến với khả năng bao sân cực ấn tượng. Biệt danh “người không phổi” hoàn toàn phù hợp với những màn thể hiện thời đỉnh cao của Lampard.

Yaya Toure lại là một cái tên nổi bật khác trong giai đoạn Man City bắt đầu vươn mình trở thành một ông lớn. Cầu thủ người Bờ Biển Ngà thể hiện được sức mạnh và sự quyết liệt trong phòng ngự, nhưng cũng cho thấy khả năng tấn công ấn tượng. Yaya Toure tỏa sáng và giành được nhiều danh hiệu cùng Barca và Man City. Không quá khi nói đây là một trong những tiền vệ xuất sắc nhất lịch sử.

Những phẩm chất quan trọng với một tiền vệ box-to-box

Một yêu cầu cơ bản với tiền vệ box-to-box là nền tảng thể lực cực kỳ tốt. Vai trò này đòi hỏi các cầu thủ phải chạy rất nhiều để có mặt ở những điểm nóng nhất trên sân. Họ cũng phải tiêu tốn năng lượng cho khâu phòng ngự và phải tạo ra những sự đột biến trong tấn công nên rõ ràng thể lực là điều quan trọng nhất.

Sức mạnh cũng là một yếu tố quan trọng khác. Để có thể tranh chấp và giành bóng từ đối phương và giữ bóng trước áp lực, họ cần có sức mạnh để trấn áp đối thủ. Kể cả với những cầu thủ nhỏ con thì điều quan trọng là họ phải có một thân hình dày và không ngại va chạm.

Khả năng pressing là một phẩm chất cần có với tiền vệ con thoi. Họ cần phải áp sát đối phương với tốc độ và sự thông minh để thu hồi bóng. Cũng vì thế mà tốc độ là một đòi hỏi khác với vai trò này. Họ không cần phải quá nhanh nhẹn nhưng cần có một tốc độ đủ tốt để lên tham gia tấn công hoặc lui về phòng ngự khi tình huống yêu cầu.

Điều quan trọng khác đó chính là khả năng chuyền bóng. Với một tiền vệ thì đây là yêu cầu bắt buộc. Không chỉ là những pha chuyền bóng phối hợp đơn giản mà còn là những pha phất bóng dài để triển khai phản công. Đây rõ ràng cũng là một yêu cầu cần thiết để một cầu thủ có thể tạo ra cơ hội.

Tiền vệ box-to-box có còn tồn tại hay không?

Với việc sơ đồ 4-4-2 không còn phổ biến như xưa, vai trò của tiền vệ box-to-box cũng không được xem trọng như trước. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa rằng vai trò box-to-box bị khai tử.

Naby Keita được biết đến với vai trò box-to-box. Cầu thủ này có nguồn năng lượng dồi dào, khả năng pressing và chuyền bóng tốt. Anh được xem là một cầu thủ quan trọng trong hệ thống Gegenpressing của Jurgen Klopp. Tuy vậy, chấn thương khiến Naby Keita không thể hiện được nhiều tại Liverpool và đã phải chia tay câu lạc bộ này gần đây.

Paul Pogba cũng là một ví dụ điển hình cho vai trò box-to-box. Pogba là một cầu thủ có những phẩm chất vô cùng đa dạng. Anh có thể kéo bóng, rê bóng và chuyền bóng tốt. Kỹ thuật của Pogba rất ấn tượng và anh cũng có thể lên công về thủ với tốc độ tốt.

Một số cái tên đáng chú ý khác có thể kể tới Blaise Matuidi, Mateo Kovacic hay Ilkay Gundogan. Nhưng rõ ràng là thời hoàng kim của tiền vệ box-to-box đã qua. Phần lớn các đội bóng bây giờ đều theo đuổi lối chơi kiểm soát và triển khai bóng kiên nhẫn từ tuyến dưới. Cũng vì vậy mà việc có một tiền vệ di chuyển giữa hai vòng cấm với tốc độ và sức mạnh đã giảm đi đáng kể.