Bức tranh World Cup 2018 tại Nga: Còn nhiều mảng xám (P1)

 

Kết thúc vòng bảng Confederations Cup 2017, FIFA hồ hởi đưa ra một loạt thống kê để minh chứng cho sự thành công của giải đấu. Quan trọng hơn, những con số trên giấy tờ đó nhằm hướng đến mục đích khác của FIFA: Bảo vệ nước Nga trước những lo ngại xung quanh rất nhiều vấn đề nổi cộm trước thềm World Cup 2018.
 

Dễ nhận thấy thống kê của FIFA tại Confed Cup 2017 ngầm ám chỉ sự tốt đẹp về khả năng tổ chức của người Nga. Số chuyến tàu miễn phí cho thành viên các đội tuyển, cho giới phóng viên, số vé miễn phí, lượng khán giả, số ID cổ động viên được phát ra để kiểm soát an ninh,... Thống kê về chuyên môn ít được FIFA quan tâm hơn bởi tự bản thân Confed Cup vẫn bị đánh giá là giải đấu chỉ mang tính thử nghiệm cho các đội tuyển.
 

Sự thành công của Confed Cup 2017 theo góc nhìn của FIFA cùng báo cáo của Nga không làm mờ đi những vấn đề phức tạp chưa chuyên gia nào có thể dự đoán trước tại World Cup 2018 diễn ra chỉ một năm sau nữa. Những cảnh báo về nhân quyền, an ninh, nạn phân biệt chủng tộc, cổ động viên quá khích ngày một xuất hiện nhiều hơn.
 

Tình trạng nhân quyền
 

Chẳng ai có thể chê trách sự chuẩn bị về cơ sở vật chất của chủ nhà Nga cho World Cup 2018. Ước tính, Nga chi khoản tiền tương đương 15 tỉ đô la Mỹ để nâng cấp hệ thống sân vận động cũng như cơ sở vật chất phục vụ giải đấu. Bốn SVĐ gồm Spartak Stadium, Kazan Arena, Fischt Stadium và Zenit Arena thậm chí được đẩy nhanh tiến độ thi công để kịp phục vụ Confed Cup 2017 cho thấy quyết tâm của xứ Bạch Dương.
 

Đây là lần đầu tiên một quốc gia Đông Âu giành quyền đăng cai World Cup. Những báo cáo trước đó chỉ ra rằng để giành quyền đăng cai World Cup 2018, nước Nga đã "đi cửa sau" với một số quan chức cấp cao của FIFA. Trong nỗ lực xây dựng lại hình ảnh nước Nga, Tổng thống Vladimir Putin muốn thông qua những ngày hội thể thao để khuếch trương tầm ảnh hưởng hơn nữa ra ngoài biên giới. Trước đó, Nga cũng tổ chức thành công Thế vận hội Mùa đông tại Sochi vào năm 2014.
 

Sự chuẩn bị của Nga cũng có những mặt trái nhất định. Theo báo cáo của Ủy ban Nhân quyền, 17 công nhân đã thiệt mạng trong quá trình thi công cơ sở hạ tầng phục vụ World Cup 2018. Con số này gây e ngại khi hoàn toàn có thể tăng lên trong bối cảnh Nga cần đẩy nhanh tiến độ. Chưa đầy một năm nữa, mọi thứ phải được hoàn tất.

Trong quá trình chuẩn bị cho Olympic Sochi 2014, 70 công nhân thiệt mạng trong quá trình lao động. Con số đó quá lớn nếu so với những kỳ Olympic gần nhất. Theo những con số được báo chính thức, 13 công nhân thiệt mạng trong quá trình thi công tại Olympic 2016 diễn ra ở Rio de Janeiro; 6 tại Olympic Bắc Kinh 2008 và 0 tại Olympic London 2012. 
 

Báo cáo của Ủy ban Nhân quyền chỉ ra rất nhiều công nhân tham gia quá trình xây dựng chuẩn bị cho World Cup 2018 không được trang bị những công cụ bảo hộ theo quy định, một số khác bị nợ lương hàng tháng trời. Ở nhiều vùng cực Bắc, các công nhân còn phải lao động ngoài trời với cái lạnh âm độ,...

Cảnh báo an ninh
 

Ngoài ra khả năng bị tấn công do phân biệt chủng tộc và những cổ động viên quá khích (sẽ đề cập ở phần sau bài viết - PV), nước Nga cũng bị cảnh báo về mặt an ninh do những vấn đề tồn tại âm ỉ trong lòng xã hội. Sự tồn tại của các nhóm phiến quân ly khai cùng những tổ chức xã hội đen Đông Âu là thách thức không nhỏ về mặt an ninh của nước chủ nhà.
 

Những vụ tấn công khủng bố vào Nga kể từ những năm 2000 trở lại đây không hề hiếm. Có những vụ tấn công gây chấn động thế giới nhưng nhà hát Dubrovka tại Moscow năm 2002, vụ tấn công tại một trường học ở Beslan thuộc tỉnh Bắc Ossetia năm 2004, hai vụ đánh bom tự sát trên tàu điện ngầm Moscow năm 2010 hay gần nhất là vụ đánh bom tàu điện ngầm tại thành phố St Petersburg hồi tháng 4 gióng lên những hồi chuông cảnh báo về tình trạng an ninh tại Nga. 
 

Trước thềm Olympic Sochi 2014 chỉ vài tháng, hai vụ đánh bom tự sát liên tiếp nhằm vào hệ thống giao thông công cộng ở thành phố Volgograd cũng từng gây lo ngại về sự an toàn của giải đấu. Trong bối cảnh an ninh thế giới đang đầy phức tạp, đặc biệt khi Nga trực tiếp tham gia vào chiến dịch tấn công Nhà nước Hồi giáo tự xưng IS, World Cup 2018 hoàn toàn có thể trở thành mục tiêu tấn công của những kẻ quá khích.

(còn nữa)