“Ổn định là chìa khóa thành công” – Thừa nhận của HLV người Đức trước thềm mùa giải năm ngoái, trong khi thiếu ổn định đã là vấn đề đặc trưng của The Kop mà ông vẫn loay hoay đủ đường giải quyết suốt hơn hai năm ngồi ghế nóng Anfield đã qua.
“Thắng 5-4 cũng vui đấy, nhưng thực ra không vui đến thế đâu.” – Chia sẻ của Jurgen Klopp sau khi Liverpool đánh bại Norwich chính bằng tỷ số kịch tính đó những ngày đầu năm 2016. HLV người Đức biểu cảm niềm sướng rơn của mình với thứ bóng đá cuồng nhiệt đến hoang dã đó, nhưng vẫn đủ tỉnh táo nhìn nhận những sai lầm cá nhân cũng như khả năng phòng ngự yếu kém của các học trò, đặc biệt trong những tình huống cố định.
Sau 108 ngày ngồi ghế nóng Anfield, Klopp đã chẩn đoán chính xác mọi vấn đề từng khiến người tiền nhiệm phải cúi đầu ra đi. 21 tháng tiếp theo, ông vẫn chật vật tìm cách giải quyết chúng. 63 trận đấu Premier League kể từ đó dường như cũng chỉ là phiên bản mở rộng của 90 phút ngày nào ở Carrow Road. “Bóng đá hoang dã” không phải lúc nào cũng mang kết thúc có hậu.
| Bóng đá của Klopp thừa cảm xúc nhưng thiếu ổn định |
Tuy nhiên, không mấy người nhận ra rằng trong 15 trận đấu Premier League gần đây nhất, Liverpool chính là đội bóng sở hữu số lần giữ sạch lưới nhiều thứ nhì. Những con số không biết nói dối: Man Utd = 10, Liverpool = Man City = 8, Arsenal = Chelsea = 7, Tottenham = 6. Đúng thế, The Kop không thua ai ngoại trừ chủ nghĩa thực dụng mang tính võ đoán, giáo điều của Jose Mourinho, bất chấp mọi thứ để giành chiến thắng kể cả vẻ đẹp của bóng đá hay mâu thuẫn với chính các CĐV nhà.
Ấy vậy mà người ta vẫn luôn phải thất vọng và hoài nghi về khả năng phòng ngự và cả tấn công của Liverpool, tất cả cũng đều có nguyên do hợp lý của nó cả. Khi Liverpool của Klopp đạt phong độ tốt, họ chơi cực tốt, còn những lúc dở tệ thì không gì có thể đong đếm hay sánh ngang.
Phân tích kỹ hơn 15 trận đấu đó để chiêm nghiệm sự mâu thuẫn khó hiểu của Liverpool. Họ ghi từ 3 bàn thắng trở lên trong 6 trận, nhưng tổng kết cuối cùng cũng chỉ là 26 bàn/15 trận. Họ giữ sạch lưới trong 8 trận để rồi vẫn thu lại kết quả 18 bàn thua, tức là cộng dồn cả vào 7 trận còn lại, trung bình 2,57 bàn thua/trận. Thực sự, đến giới mộ điệu cũng không hiểu họ nên đặt mức kỳ vọng như thế nào cho The Kop.
| Giữ sạch lưới nhiều thứ nhì Premier League nhưng hàng phòng ngự Liverpool không xứng đáng được đánh giá cao |
Những màn trình diễn thất thường của Liverpool có thể làm nên một kịch bản hấp dẫn ăn tiền, chứ khó mang ý nghĩa gì nhiều nhặn cho chiến dịch cạnh tranh ngôi vô địch hay thậm chí top 4 Premier League. Để người hâm mộ lên xuống cảm xúc, đây không phải một phẩm chất của một đội bóng lớn và thành công, thay vào đó phải là sự ổn định, bản lĩnh và đáng tin cậy. Mourinho không sai: “Bạn chỉ biết nói về cái đẹp, cái phong cách lôi cuốn hấp dẫn vì bạn không thắng.”
Song hành những trận đấu giữ sạch lưới, chủ yếu kiếm được ở Anfield, là sự sụp đổ nhanh chóng và kinh hoàng của hàng phòng ngự Liverpool. Thảm họa trên đất khách Wembley của Tottenham kéo dài danh sách với tần suất xảy ra tính bằng tháng, từ ngày ra quân bị Watford cầm hòa đến trận thua sấp mặt trước Man City sau tấm thẻ đỏ của Sadio Mane, lùi lại mùa giải trước là những Hull tháng Hai, Swansea tháng Một hay Bournemouth tháng Mười Hai.
Tiêu biểu hơn cả chắc chắn là trung tuần tháng Năm 2016, ngày 19 chứng kiến Sevilla lội ngược dòng ngoạn mục trong trận chung kết Europa League ở Basel, Thụy Sỹ. Không phải Liverpool chơi dở trong 20-30 phút định mệnh đầu hiệp hai đó, sự thật là họ không đá bóng luôn. Đội hình không ra hình dạng, bố cục gì, trong khi các cầu thủ không liên lạc với nhau cũng như không có bình tĩnh, tập trung nào hết. Đó chính là thứ “bóng đá hoang dã” không một ai mong muốn.
| Klopp phải kiềm tỏa sự cuồng nhiệt đến hoang dã của Liverpool và chính ông |
Hiệp hai trước Sevilla hay Man City cuối tháng Tám vừa qua, Klopp vụng về trấn an dư luận rằng là “những ngày xấu trời không tránh khỏi”, nhưng vấn đề Liverpool đã có quá nhiều buổi chiều tối u ám như vậy rồi. Giống như Arsenal, họ đã hoàn hảo hóa món nghệ thuật tiến lùi, không khi nào đứng yên tại chỗ nhưng cũng chẳng bao giờ đi đâu về đâu hết. Tựa như thuyết hỗn mang vậy – một thứ hay ho với mức độ bền vững gần như bằng không.
Vấn đề phần nào của Liverpool thuộc về lối chơi và nhân sự không có sự tương thích. Sơ đồ 4-1-4-1 khuyến khích hai hậu vệ cánh năng tấn công hơn nhưng mặc định để lại một mình Jordan Henderson bên phần sân nhà như tiền vệ có thiên hướng phòng ngự duy nhất. Sắm vai chốt chặn áng ngữ trước một hàng tứ vệ lỏng lẻo, vậy mà thủ quân người Anh đóng góp vỏn vẹn 4 cú tắc bóng trong cả 270 phút đại chiến đối đầu những Man City, Man Utd và Tottenham. Hạn chế bị phóng đại bởi tầm quan trọng, Henderson chơi không tốt, thậm chí chỉ trong 20 phút, Liverpool coi như chết cả trận.
Và rồi một điểm tương đồng nữa với Arsenal: Liverpool của Klopp rất thiếu tư chất lãnh đạo, thủ lĩnh. Không hẳn phải là kiểu dạng trái tim nóng và sẵn sàng đổ máu, điều The Kop thực sự cần là mẫu người biết cáng đáng trọng trách khi cả tập thể gánh chịu áp lực, mẫu người không mắc sai lầm ngớ ngẩn và trở thành chỗ dựa đáng tin cậy cho các đồng đội, hỗ trợ họ cả về chuyên môn lẫn tinh thần. Ai đây nào? Jordan Henderson, James Miler hay Joel Matip? Tới giờ, tấm băng đội trưởng ở Anfield dường như vẫn chỉ mang hình thức cho có.
| Arsenal và Liverpool giống nhau hơn Klopp tưởng, nhưng theo chiều hướng không thể gọi là tích cực |
“Không có chỗ cho sự nhàn nhãn, bóng đá là phải chiến đấu. Tôi hâm mộ ông ấy, nhưng đội bóng của ông ấy chỉ như một bản giao hưởng hiền hòa, dịu êm. Tôi thì khoái nhạc rock thể loại heavy metal hơn.” – Klopp từng nói vậy về Wenger nhưng mỉa mai thay cho thời điểm hiện tại, chính Arsenal và Liverpool lại phản chiếu rõ nét nhất hình ảnh và cá tính của nhau. Cả hai đều đủ sức trình diễn thứ bóng đá tấn công rực lửa với phong độ thăng hoa kéo dài cả tháng trời và để rồi dễ dàng sụp đổ đến không ngờ trong một ngày xấu trời nào đó.
“Ổn định là chìa khóa thành công” – Thừa nhận của Klopp trước thềm mùa giải năm ngoái, trong khi thiếu ổn định đã là đặc trưng của Liverpool từ khi HLV người Đức còn chưa cập bến Anfield, không những chỉ là trận này qua trận khác mà thậm chí phút này qua phút khác. Klopp hiểu, nhưng ông đã và đang mất quá nhiều thời gian để giải quyết triệt để vấn đề cố hữu này trong bất lực và tuyệt vọng, tất cả cũng bởi ông không biết sao kiềm tỏa cá tính và thứ bóng đá cuồng nhiệt đến hoang dã của thầy trò mình.